چرا همیشه در جوجه کشی خانگی و حجم کوچک، تلفات وجود دارد؟

آیا می دانید چرا افراد تازه کار و آماتور در جوجه کشی تلفات می دهند؟ کسانی که به تازگی کار جوجه کشی را شروع کرده اند، به دلیل عدم اطلاع از یکسری اصول و قواعد جوجه کشی و نداشتن تجربه و مهارت کافی، همواره شاهد تلفات بالایی در پایان جوجه کشی می شوند و بدون توجه به تقصیرات خود، دستگاه را در این امر مقصر دانسته و آن را مسبب همه تلفات می دانند. در حالی که واقعیت غیر از این بوده و در صورت به خرج دادن کمی دقت و افزایش اطلاعات با مطالعه مقالات معتبر و دیدن ویدیوهای آموزشی، جوجه کشی به مراتب موفق تری خواهند داشت. 

در این نوشته به علت های مختلف تلفات و شکست در جوجه کشی خانگی و آماتور پرداخته شده و راه حل هایی برای رفع این مشکلات و افزایش راندمان جوجه کشی افراد تازه کار ارائه شده است. 

تلفات جوجه کشی شامل چند دسته می شوند؟

در جوجه کشی از تخم های نطفه دار ۴ نوع تلفات داریم که به عبارت زیر هستند:

۱- تخم هایی که کلا به جنین تبدیل نشده اند.

۲- جنین هایی که تا نیمه رشد کرده و به صورت نارس در داخل تخم مرده اند. 

۳- جوجه هایی که کاملا رشد کرده و به دلیل عدم جذب زرده تلف شده اند.

۴- جوجه هایی که به صورت کامل رشد کرده و زرده را نیز جذب کرده اند ولی اصطلاحا در داخل تخم خفه شده اند. 

این تلفات بنا به دلایل مختلفی اعم از نطفه دار نبودن تخم، کهنه بودن آن، ضعیف بودن نطفه آن، مناسب نبودن دما و رطوبت محیط، تنظیم نبودن دما و رطوبت دستگاه جوجه کشی، کالیبره نبودن سنسور دستگاه، وارد آمدن شوک دمایی به تخم ها و… اتفاق می افتد که در ادامه به این موضوعات و نحوه جلوگیری از تلفات جوجه ها پرداخته خواهد شد. 

نقش تخم نطفه دار بر تلفات جوجه کشی و نحوه تشخیص تخم نطفه دار تازه و با کیفیت

یکی از مهم ترین عواملی که در جوجه کشی موفق دخالت دارد، تخم نطفه دار تازه و با کیفیت است. در صورتی که فرد توانایی تشخیص تخم نطفه دار از بدون نطفه و تازه از کهنه را نداشته باشد و تخم های تازه و کهنه جمع آوری شده از گله های مختلف را در دستگاه جوجه کشی قرار داده باشد، قطعا شاهد تلفات زیادی خواهد بود. بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق، حتما باید به کیفیت و تازگی تخم ها توجه کرده و پس از اطمینان از کیفیت آنها، وارد پروسه جوجه کشی شوند. 

تاثیر کهنگی تخم بر تلف شدن جوجه های داخل تخم 

قبل از خرید تخم نطفه دار حتما به تازه یا کهنه بودن آن توجه کنید، هر چه قدر که تخم ها کهنه تر باشند، احتمال جوجه شدن آنها نیز کمتر است. در مقاله نحوه تشخیص تخم کهنه و تازه ، همراه با یک ویدیوی آموزشی به تکنیک های شناسایی تخم های تازه از کهنه پرداخته ایم. 

با نوربینی داخل تخم، حجم کیسه هوایی آن را بررسی می کنیم، در صورتی که تخمی کیسه هوایی بزرگی داشته باشد، یعنی کهنه بوده و به دلیل اشغال قسمت زیادی از فضا توسط کیسه هوایی، جوجه رشد ضعیفی داشته و نهایتا داخل تخم میمیرد. 

اما در تخم های تازه به دلیل اینکه کیسه هوایی ناچیز بوده و از طرف دیگر نطفه نیز در قویترین حالت خود قرار دارد، به خوبی از تمام قسمت های تخم تغذیه کرده و رشد بسیار خوبی خواهد داشت، نهایتا بدون هیچ مشکلی نیز هچ می شود. 

تخم نطفه دار را به صورت حضوری و از خود پرورش دهنده ها بخرید

حتما برای خرید تخم های نطفه دار به خود پرورش دهنده ها مراجعه کنید و از وجود تعداد کافی خروس یا پرنده نر در میان گله مطمئن شوید. در صورت امکان، تخم ها را مورد نوربینی قرار دهید و کیسه هوایی آنها را مورد بررسی قرار دهید. 

تخم هایی که کیسه هوایی کوچک تری داشته باشند، تازه تر خواهند بود و احتمال جوجه شدن آنها بالاست. کیسه هوایی مانند یک مکان خالی روشن دیده می شود. 

تخم نطفه دار را به صورت حضوری و از خود پرورش دهنده ها بخرید - چیکن دیوایسدر صورت اجازه پرورش دهنده و با پرداخت هزینه، تعدادی از تخم ها را به صورت رندوم بشکنید و نطفه آن را بررسی کنید، تخمی که نطفه دار باشد دارای هاله یا حلقه سفید رنگ در اطراف نقطه سفید است، اما تخم های بدون نطفه فاقد هاله بوده و فقط یک نقطه سفید رنگ دیده می شود. تصویر زیر به درک بهتر شما کمک خواهد کرد. 

تخم های بدون نطفه فاقد هاله - چیکن دیوایستخم های نطفه دار خریداری شده را لا به لای کاه و یا پارچه نرم نگهداری کرده و با دقت حمل کنید، وارد شدن هر گونه ضربه حین جا به جایی سبب پارگی شالاژ و یا ترک خوردن پوسته و در نتیجه عدم جوجه شدن جنین می شود. 

تخم های نطفه دار را در چه شرایطی انبار کنیم؟

توصیه ما به عدم انبار کردن تخم و جوجه کشی آنها بلافاصله پس از خرید می باشد چرا که به ازای هر روز انبار کردن تخم، حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از کیفیت نطفه کاسته می شود، در نتیجه پس از چند روز انبار کردن، احتمال تبدیل شدن تخم به جوجه کاهش قابل توجهی پیدا می کند. 

علت این امر نیز بزرگ شدن کیسه هوایی و ضعیف شدن جوجه است. به همین منظور در مقاله ای جداگانه به بررسی تاثیر طول مدت نگهداری تخم بر راندمان جوجه کشی پرداخته شده و اهمیت تازگی تخم در موفقیت جوجه کشی مورد بحث قرار گرفته است.

در صورتی که تعداد تخم های خریداری شده شما مازاد بر ظرفیت دستگاه باشد و یا هنوز دستگاه جوجه کشی آماده نباشد، می توانید آنها را در دمای ۱۶ الی ۱۸ درجه و رطوبت ۴۰ الی ۶۰ درصد با چرخش روزانه پنج الی شش بار نگهداری کنید. این کار مانع از بزرگ شدن کیسه هوایی شده و تا حد زیادی جنین را زنده و قوی نگه می دارد، اما باز هم احتمال مرگ جوجه های ضعیف در داخل تخم وجود دارد. 

راه حل جلوگیری از انبار شدن تخم ها چیست؟

اگر می خواهید جوجه کشی موفق و با راندمان بالا داشته باشید، حتما تخم های تازه را حداکثر تا ۲۴ ساعت پس از تولید وارد پروسه جوجه کشی کنید، بدون اینکه آنها را انبار کرده باشید. بنابراین برای فراهم آوردن چنین شرایطی و جلوگیری از انبار شدن تخم ها، از خرید تعداد مازاد بر ظرفیت دستگاه خود خودداری کنید. به عنوان مثال اگر دستگاه شما ظرفیت قرارگیری ۴۸ تخم مرغ در حالت ستر را دارد، دقیقا ۴۸ تخم خریداری کنید. 

برخی از افراد تازه کار و آماتور به حساب اینکه از تخفیف بالایی بهره مند می شوند، اقدام به خرید حجم انبوهی از تخم نطفه دار می کنند که برای چند دوره جوجه کشی آنها کفایت می کند، در حالی که چنین تفکری کاملا اشتباه بوده و تخم های نطفه دار حداکثر تا یک هفته قابل نگهداری است. 

دومین راه حل برای جلوگیری از انبار شدن تخم ها، خرید دستگاه های جوجه کشی ستر و هچر همزمان است. به اعتقاد نگارنده این مقاله، اگر از دستگاه های ستر و هچر همزمان استفاده شود، بلافاصله پس از خرید یا برداشت تخم ها از مزرعه، می توانید آنها را وارد دستگاه کرده و پس از رسیدن هر تخم به دوره هچر، آن را به قسمت هچری دستگاه انتقال دهید.

از خرید تعداد مازاد بر ظرفیت دستگاه خود خودداری کنید - چیکن دیوایسبه عنوان مثال اگر از دستگاه ستر و هچر همزمان ۱۲۶ تایی اسکندری استفاده می کنید، دستگاه شما در قسمت ستر ۸۴ عدد تخم مرغ و در قسمت هچر ۴۲ عدد تخم مرغ را خواهد گرفت. 

اگر مرغ های شما روزانه ۵ تخم نطفه دار سالم و با کیفیت تولید کنند، هر روز می توانید تخم ها را در سبد های ستر بچینید، بدون اینکه نیاز به انبار کردن تخم و انتظار برای خالی شدن ظرفیت دستگاه برای شروع جوجه کشی بعدی باشید. 

تاریخ شروع جوجه کشی را بر روی تخم ها یادداشت کنید تا بتوانید در زمان درست به سبد هچ انتقال دهید. 

زمانی که ظرفیت ستر ۸۴ عددی دستگاه پر شد، تخم های رسیده به روز نوزدهم (دوران هچر) را وارد قسمت زیرین دستگاه کنید، بدون اینکه نیازی به تغییر در دما و رطوبت و چرخش دستگاه باشد. 

اگر روزانه ۵ عدد تخم مرغ را وارد قسمت هچر کنید، پس از گذشت سه الی چهار روز تخم های قبل تر به جوجه تبدیل شده و جا برای تخم های جدید باز خواهد شد. بنابراین هیچ گاه ظرفیت هچر برای تخم ها کم نخواهد آمد. 

با استفاده از دستگاه های ستر و هچر همزمان، پروسه جوجه کشی بدون توقف و بدون نیاز به انبار کردن تخم صورت خواهد گرفت. حتی بدون اینکه نیازی به تغییر در دما و رطوبت و چرخش دستگاه در طی دوره باشد. 

در صفحه دستگاه جوجه کشی صنعتی اسکندری می توانید انواع دستگاه های ستر و هچر همزمان این کارخانه را مشاهده کنید که با گارانتی یکساله و خدمات پس از فروش ۱۰ ساله عرضه می شوند. 

چگونه از تخم های تازه و کهنه به صورت همزمان جوجه کشی کنیم؟

در صورتی که از تازه یا کهنه بودن تخم ها اطلاع ندارید، بهترین کار شروع جوجه کشی و عدم اتلاف وقت است تا بتوان حداکثر راندمان را از تخم های تازه دریافت کرد، چرا که تخم های قدیمی به هر حال راندمان پایینی خواهند داشت و احتمال جوجه شدن آنها پایین است. 

در صورتی که سرمایه و استطاعت مالی کافی دارید، می توانید از دو دستگاه مجزا استفاده کنید که یکی به عنوان ستر و دیگری به عنوان هچر در نظر گرفته خواهد شد. در غیر این صورت، بهترین و اقتصادی ترین روش استفاده از دستگاه های ستر و هچر همزمان است تا به هر دلیلی از انبار کردن و کهنه شدن تخم ها جلوگیری شود. 

قبل از شروع جوجه کشی تخم ها را وزن کنید و پس از گذشت ۵ روز از شروع پروسه جوجه کشی، دوباره آنها را وزن کنید. در طول این ۵ روز باید حدود ۳ درصد از وزن تخم ها کاسته شده باشد. در صورتی که وزن کمتری را از دست داده باشند، باید رطوبت دستگاه را کم کنید و در صورتی که وزن بیشتری را از دست داده باشند، بایستی رطوبت دستگاه را افزایش دهید. 

این موضوع و نحوه تاثیر آن در افزایش راندمان جوجه کشی، در مقاله ای تحت عنوان اهمیت وزن کردن تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی به صورت کامل توضیح داده شده است.

تاثیر محیط بر تلفات جوجه ها در داخل تخم 

در صورت استفاده از دستگاه مناسب و کالیبره شده و تخم های تازه و با کیفیت باز هم شاهد تلفات خواهید بود. افرادی به تازگی کار جوجه کشی را شروع کرده اند، به خصوص کسانی که سرمایه زیادی را در این کار نگذاشته اند، به دلیل بی اهمیت شمردن تاثیر محیط در جوجه کشی، شاهد تلف شدن جوجه داخل تخم می شوند. 

تاثیر محیط بر تلفات جوجه ها در داخل تخم - چیکن دیوایسدما و رطوبت محل جوجه کشی باید مرتبا کنترل شود، با نظافت محیط قبل از شروع جوجه کشی و قرار دادن فن تهویه، سیستم های سرمایشی و گرمایشی و رطوبتی و… به افزایش راندمان جوجه کشی کمک خواهید کرد. دمای محیط باید بین ۲۳ الی ۲۷ درجه سانتی گراد و رطوبت آن بین ۴۵ الی ۵۵ درصد کنترل شود. 

در نوشته ای جداگانه به اهمیت و تاثیر محیط بر جوجه کشی و نحوه کنترل محیط جوجه کشی پرداخته شده که با مطالعه آن و مشاهده ویدیوهای آموزشی مربوطه، نتایج به مراتب بهتری از جوجه کشی خواهید گرفت. 

دستگاه جوجه کشی در چه مواردی سبب تلفات جوجه ها می شود؟

در صورتی که فرد تمام موارد گفته شده در مورد تخم های نطفه دار را رعایت کرده باشد و تخم هایی کاملا مطمئن، تازه و با نطفه قوی تهیه کرده باشد و از طرفی نیز، محیط را کاملا استانداردسازی نموده باشد، باز هم احتمال تلف شدن جنین داخل تخم و یا حتی جوجه نشدن برخی از تخم ها وجود دارد. 

این مورد اغلب به دلیل استفاده از دستگاه های جوجه کشی ارزان و غیر استاندارد اتفاق می افتد. افراد آماتور و تازه کار به دلیل کم اهمیت شمردن دستگاه جوجه کشی، به جای خرید دستگاه های استاندارد، از نمونه های ارزان و حتی دست دوم استفاده می کنند که کالیبره نبوده و سیستم های تامین حرارت و رطوبت، برد جوجه کشی و سایر قطعات آن به خوبی کار نمی کند. 

با دقت در خرید دستگاه و تست آن قبل از شروع جوجه کشی، کالیبره سنسور و اطمینان از کارکرد صحیح سیستم های چرخش، تامین حرارت و رطوبت و … تا حد زیادی می توان تلفات جوجه ها جلوگیری کرد. 

نقش تجربه و مهارت فرد در تلفات جوجه کشی

افرادی که با تازگی کار جوجه کشی را شروع کرده اند، هنوز دانش و مهارت لازم در تشخیص تخم های با کیفیت از بی کیفیت، نطفه سنجی و نوربینی صحیح، کالیبره صحیح سنسور، کنترل مداوم دستگاه ، استفاده به موقع از سیستم برق اضطراری، کنترل صحیح محیط، رعایت نظافت در محل جوجه کشی و خیلی موارد دیگر را ندارند. بنابراین بدیهی است که در ابتدای جوجه کشی کمی تلفات وجود داشته باشد.

در صورت علاقه مندی فرد به کار جوجه کشی، افزایش اطلاعات خود با مطالعه مقالات معتبر و دیدن ویدیوهای آموزشی و بهره گیری از تجارب و موفقیت های سایر افراد، درس گرفتن از اشتباهات خود و… به مرور زمان از میزان تلفات کاسته خواهد شد و مهارت و توانایی فرد در جوجه کشی افزایش قابل توجهی خواهد داشت. 

جمع بندی کلی 

جوجه کشی در حجم کوچک و سطح خانگی همواره با تلفات همراه است، دلیل این امر کافی نبودن تجربه و دانش فرد است. با مطالعه این مقاله با موارد مهم تاثیرگذار در موفقیت جوجه کشی اعم از تخم نطفه دار، محیط، دستگاه جوجه کشی و… آشنا شدید. در صورت رعایت نکات گفته شده مقاله تا حد زیادی تلفات را کاهش داده و به یک اپراتور جوجه کش حرفه ای و موفق تبدیل خواهید شد. 

نوشته های مشابه

‫۴ دیدگاه ها

  1. سلام جوجه ۲۰ روزه دارم دو سه روز اول پاهاش ضعیف بود خوب شد الان سه روزه که نمیتونه بایستد احساس میکنم کف پایش ورم داره

    1. سلام دوست عزیز
      ممکنه به خاطر نامناسب بودن بسترش از زیر پاش میخچه درومده باشه
      ببین یه برجستگی صورتی رنگ و یا متمایل به قهوه ای هست؟
      اگه بود پماد تتراسایکلین رو با پماد ویتامین A چشمی قاطی کن به اندازه ی اون ورمش بزن رو پاش
      خیلی آروم ۳۰ ثانیه ماساژ بده بعدش باند پیچی کن
      این کارو می تونی ۷ تا ۱۰ روز انجام بدی

  2. سلام من در خونه میخوام یه دستگاه جوجه کشی درست کنم که چرخش تخمها ودما و رطوبت ، اتوماتیک عمل کنه تقریباً چقدر هزینه داره؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای اطلاع از پاسخ به نظر خود، شماره همراه را در کادر زیر وارد کنید.

دکمه بازگشت به بالا
سوالی داری کلیک کن 👋