چرا در جوجه کشی شکست می خوریم؟ مشکلات جوجه کشی آماتور و راه حل های آن

کسانی که کار جوجه کشی را به صورت غیر حرفه ای و آماتور و یا در سطح خانگی و تفننی انجام می دهند، معمولا تلفات بیشتری را متحمل می شوند. علت این شکست در جوجه کشی به یک سری عوامل بستگی دارد که در این نوشته از چیکن دیوایس، قصد بررسی این عوامل و ارائه راه حل های مناسب را داریم. 

ویدیوی بررسی علت های شکست در جوجه کشی

در این ویدیوی آموزشی، به بررسی مشکلات جوجه کشی آماتور و ارائه راه حل های مناسب پرداخته شده است : 

چه مشکلاتی در جوجه کشی غیر حرفه ای و آماتور وجود دارد؟ 

کسانی که کار جوجه کشی و پرورش طیور را به صورت خانگی و غیر حرفه ای انجام می دهند، با یک سری مشکلات مواجه هستند و وجود این مشکلات سبب کاهش راندمان جوجه کشی و جوجه نشدن تعداد کثیری از تخم ها در طی فرایند جوجه کشی می شود. 

از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد : 

الف – عدم آگاهی از تازه یا کهنه بودن تخم ها 

کسی که به تازگی کار جوجه کشی را آغاز کرده از تازه یا کهنه بودن تخم بی اطلاع است، چرا که صرفا به یک فروشنده تخم اکتفا کرده و تخم های نطفه دار مورد نیاز خود را از او خریداری کرده است. 

لازم است بدانید که هر چه قدر از عمر تخم نطفه دار بگذرد، احتمال هچ موفق و جوجه شدن آن کمتر می شود، طوری که تخم های کهنه و دارای عمر یک هفته به بالا، به ندرت به جوجه تبدیل خواهند شد.

ب – نبود شرایط مناسب نگهداری و انبار تخم ها 

از لحظه تولید تخم نطفه دار، نطفه آماده رشد است. بنابراین باید تا زمان شروع جوجه کشی شرایطی را فراهم کرد که رشد نطفه به حداقل رسیده و آن را سالم و زنده نگه داشت. دمای ۱۵ الی ۱۸ درجه سانتی گراد، رطوبت ۴۵ الی ۵۵ درصد و چرخش روزانه شش بار، جزو اصولی هستند که هنگام انبار و نگهداری تخم باید رعایت شوند. متاسفانه بسیاری از افرادی که کار جوجه کشی را به صورت آماتور و غیر اصولی انجام می دهند، از شرایط استاندارد نگهداری تخم بی اطلاع هستند و یا تجهیزات و امکانات لازم برای انبار صحیح تخم ها را ندارند. در مقاله شرایط نگهداری تخم نطفه دار به اطلاعات کامل تری اشاره شده است. 

ج – عدم اطلاع از دما و رطوبت مناسب برای دستگاه جوجه کشی

دما و رطوبتی که عموما برای جوجه کشی از تخم های نطفه دار اعلام میشود، برای دستگاه های جوجه کشی صنعتی و بزرگ کاربرد دارند که در شرایط استاندارد جوجه کشی می کنند و تخم های نطفه دار را نیز در شرایط ایده آل و استاندارد انبار کرده اند. 

حتی در دستگاه های صنعتی مانند پیترسایم که شرایط جوجه کشی کاملا استاندارد است و عموما از تخم های نطفه دار با کیفیت جهت جوجه کشی استفاده می شود، با سنجش دمای متابولیکی تخم و اندازه گیری مستمر وزن آنها ، دما و رطوبت دقیق جوجه کشی اعمال می شود. 

د – نبود جیره غذایی استاندارد برای گله های مولد

معمولا کسانی که در خانه و یا سالن های سنتی اقدام به نگهداری مرغ و خروس می کنند، جیره غذایی آنها را از به شکل صحیحی کنترل نمی کنند و از غذاهای خانگی و سبزیجات جهت تغذیه آنها استفاده می کنند. در حالی که تمامی پرنده های مولد چه نر چه ماده ، جهت تولید تخم با کیفیت و نطفه دار، نیاز به جیره غذایی استاندارد، غنی و کنترل شده دارند. 

در نتیجه تخم ها نطفه ضعیفی پیدا می کنند و کیفیت پایین تری نسبت به استانداردهای تعیین شده خواهند داشت. 

هـ – عدم استفاده از دستگاه های جوجه کشی استاندارد

افراد آماتور بر این باور هستند که خرید دستگاه جوجه کشی گران قیمت و حرفه ای، هزینه الکی بوده و تاثیری در جوجه کشی ندارد. اما واقعیت غیر از این است چرا که در پروسه جوجه کشی حتی یک دهم تغییر در درجه حرارت نیز رشد جنین تحت تاثیر قرار خواهد داد و در صورت نامناسب بودن دما و رطوبت، نباید انتظار هیچ جوجه ای را از دستگاه داشته باشیم. 

بنابراین با درست کردن دستگاه جوجه کشی و خرید تخم نطفه دار از افراد غیر مطمئن، تضمین هیچ موفقیتی وجود ندارد. 

راه حل های رسیدن به درصد هچ بالا در جوجه کشی آماتور

با برطرف کردن مشکلات فوق، تا حد زیادی به موفقیت در جوجه کشی خواهید رسید. جهت رسیدن به درآمد بالا بایستی همواره آموزش های جدیدی را فرا بگیرید و از تجربیات سایر پرورش دهندگان جهت توسعه کار خود بهره ببرید. 

راه حل هایی که برای افزایش راندمان جوجه کشی در سطح خانگی و آماتور پیشنهاد می شوند، به عبارت زیر هستند : 

۱- خودتان گله مولد تخم نطفه دار داشته باشید

اولین گام برای رسیدن به موفقیت در کسب و کار جوجه کشی، تهیه تعدادی پرنده نر و ماده (با رعایت نسبت نر به ماده) است. به عنوان مثال برای شروع کار می توانید ۱۰ مرغ و ۳ خروس خریداری کنید. 

مولدها حتما باید جوان باشند یا نهایتا اولین دوره جفت گیری و تخم گذاری خود را پشت سر گذاشته باشند. مولدهای مسن ضمن اینکه تخم گذاری پایینی دارند، تخم های نطفه دار آنها نسبت به مولدهای جوان، ضعیف تر خواهد بود. 

با داشتن یک گله مولد تخم نطفه دار نیازی به خرید تخم نطفه دار از فروشنده های نامعتبر نبوده و نگرانی از بابت کهنه بودن تخم ها وجود نخواهد داشت. هم چنین مشکلات مربوط به آسیب دیدگی حین حمل و نقل نیز کاملا برطرف می شود. 

۲- به تغذیه و سلامت گله رسیدگی کنید

همواره به تغذیه گله خود توجه کنید و از جیره غذایی مخصوص آنها استفاده کنید. برنامه غذایی آنها باید سرشار از مولتی ویتامین، پروتئین و مواد معدنی باشد. به عنوان مثال کلسیم و پروتئین برای مرغ تخمگذار ضروری است و وجود مکمل ad3e برای تقویت نطفه الزامی است. با مشورت گرفتن از دامپزشکان و متخصصان جیره نویسی طیور، بهترین برنامه غذایی را برای پرنده های مولد خود تدارک ببینید. 

۳- از انبار کردن تخم ها خودداری کنید 

هر تخم نطفه دار تولیدی را حداکثر ۲۴ ساعت پس از تولید وارد دستگاه جوجه کشی کنید، به ازای هر روز انبار کردن تخم نطفه دار حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از احتمال جوجه شدن آن کاسته می شود.

۴- دو دستگاه جوجه کشی یا یک دستگاه ستر و هچر همزمان داشته باشید

کسانی که گله مولد دارند، هر روز تخم نطفه دار جدیدی را به دست می آورند. برای جلوگیری از انبار شدن تخم ها باید جوجه کشی مداومی داشته باشند. تنها راه حل جلوگیری از انبار شدن تخم ها و انجام جوجه کشی به صورت مداوم، استفاده از دو دستگاه مجزا است که یکی به عنوان ستر و دیگری به عنوان هچر استفاده شود. 

اگر توانایی خرید دو دستگاه جوجه کشی را ندارید، راحت ترین و به صرفه ترین کار خرید یک دستگاه جوجه کشی ستر و هچر همزمان است. این دستگاه ها کاملا ایده آل و مناسب برای جوجه کشی مداوم هستند و در دو نوع خانگی و صنعتی تولید می شوند. ستر و هچر همزمان تا جایی محبوب شده که اغلب تولید کننده های مطرح دنیا نیز همچون آرکام  و برینسی، دستگاه های خود را به صورت ستر و هچر همزمان تولید می کنند. 

۵- تخم ها را در طول دوره جوجه کشی وزن کنید

در حالت جوجه کشی آماتور، رطوبت ثابتی برای تخم ها در نظر گرفته می شود بدون اینکه به تازه یا کهنه بودن تخم ها و یا میزان وزن از دست داده آنها در طی دوره جوجه کشی توجه شود. معمولا رطوبتی که برای تخم های تازه در نظر گرفته می شود، بین ۴۰ الی ۴۵ درصد است، در حالی تخم های چند روزه به رطوبت ۵۵ الی ۶۰ درصدی نیاز دارند. 

تخم های نطفه دار پس از ۱۰ روز جوجه کشی باید بین ۷ الی ۹ درصد از وزن خود را از دست بدهند و تا زمان رسیدن به دوران هچر باید ۱۲ الی ۱۴ درصد کاهش وزن داشته باشند. وزن کشی تخم ها به شما در تعیین رطوبت مناسب برای جوجه کشی کمک خواهد کرد. آموزش کامل در مقاله وزن کشی تخم نطفه دار ارائه شده است. 

۶- نطفه سنجی را فراموش نکنید 

یک هفته پس از شروع جوجه کشی، باید با استفاده از چراغ قوه یا نطفه سنج، عمل نطفه سنجی را انجام دهید و تخم های بدون نطفه را از دستگاه خارج کنید چرا که تخم های پوچ به مرور زمان خراب شده و گازهای سمی منتشر شده از آن، سایر جنین های در حال رشد را نیز از بین خواهد برد. 

نطفه سنجی را هر هفته انجام دهید و تخم های پوچ و مشکوک را از دستگاه خارج کنید تا بالاترین راندمان جوجه کشی را به دست آورید. 

جمع بندی کلی مقاله 

در این نوشته به مشکلات افراد تازه در جوجه کشی و شکست و عدم موفقیت آنها پرداخته شد، هم چنین راه حل ها و آموزش هایی نیز جهت کمک به موفقیت این افراد و افزایش راندمان جوجه کشی ارائه شد. به صورت خلاصه مهم ترین دلیل شکست در جوجه کشی استفاده از تخم نطفه دار کهنه و عدم تنظیم صحیح دما و رطوبت است.