آشنایی با بیماری های رایج مرغ و خروس و روش های درمان سنتی آن

انواع بیماری های رایج مرغ و خروس | روش درمان خانگی بیماری های مرغ | روش های پیشگیری و درمان

مرغ­ها جزء مهم­ترین حیوانات برای ما هستند. بخشی از چرخه تغذیه انسان توسط مرغ­ها تامین می شود و سالم بودن آن­ها، اهمیت بالایی دارد. آشنایی با بیماری های مرغ و روش های درمان سنتی، راهی برای افزایش سطح سلامت این پرنده است.

از آنجا که در سالن ها و مزارع پرورش و نگهداری مرغ، گله­ های مرغ به شکل متراکمی پرورش داده می­شوند، بیماری به سرعت بین آن­ها سرایت می­کند و در نتیجه آمار تلفات و میزان ضرر مالی پرورش دهنده بالا می­روند. برای جلوگیری از این اتفاقات، باید بیماری­های مرغ را شناخته و بهترین روش درمان را بررسی کنیم. البته همیشه پیشگیری، بهتر از درمان است. در زمینه پرورش مرغ باید پرورش دهنده با بیماری های مهم این طیور آشنایی داشته و نحوه درمان آنها را بداند.

دستگاه جوجه کشی خانگی کوچک ۴۸ تایی
» دارای سیستم خودکار جوجه کشی از تخم مرغ و سایر پرندگان بومی
» مجهز به نمایشگر دیجیتالی دما و رطوبت و روزشمار جوجه کشی
» دارای برد کنترلر ساخته شده از قطعات الکترونیکی درجه یک
قیمت : ۴,۹۵۰,۰۰۰ تومان

با ما همراه باشید تا در این مقاله از وب سایت چیکن دیوایس شما را با بیماری های رایج مرغ و خروس و حتی جوجه های مرغ آشنا کنیم و راهکارها روش هایی را برای درمان آنها پیشنهاد دهیم. 

بیماری آنفولانزای مرغی و نحوه درمان 

آشنایی با بیماری­های مرغ و روش­های درمان سنتی آن­ها را با شایع ترین بیماری در میان مرغ­ها شروع می­کنیم. آنفولانزای مرغی، بیماری خطرناکی است که احتمال سرایت آن به انسان هم وجود دارد. این بیماری در پاییز و زمستان به اوج خود می­رسد و در صورت ابتلا، بخش بزرگ یا همه گله را درگیر می­کند.

از آنجا که آمار تلفات مرغ­های مبتلا به آنفولانزا بالا است، باید بلافاصله مرغ­های بیمار را از گله جدا کنید. همچنین عامل بروز این بیماری، ویروس می باشد و در زمان بیماری دارو نمی­تواند تاثیر چندانی بگذارد. برای درمان بهتر است که محیط مرغ را کاملا تمیز و ضد عفونی کرده و رطوبت و میزان جریان هوا را کنترل کنید. نور کافی نیز می­تواند در بهبود حال مرغ بیمار، اثر گذار باشد.

بیماری های مرغ آنفولانزا

در صورت تلف شدن مرغ، آن را در چاه تلفات دفن کرده و مراقب باشید که ویروس به محیط و سایر مرغ­ها سرایت نکند.

برای پیشگری از ابتلای مرغ به آنفولانزای مرغی، واکسن­های تزریقی و خوراکی تهیه شده اند. توصیه می کنیم که پیش از شروع فصل سرما، مرغ­ها را واکسینه نمایید.

زخم کف پای مرغ و شیوه درمان 

یکی دیگر از مشکلاتی که به جان مرغ­ها می­افتد، زخم شدن کف پای این پرندگان است. پرورش دهندگان تازه کار بدون آشنایی با بیماری های مرغ، با این مشکل مواجه می­شوند. برای درمان بیماری پای مرغ خانگی حتما ادامه را مطالعه کنید. 

بعضی پرورش دهندگان برای راحت تر شدن کار و کم کردن هزینه ها، کف سالن را با مواد سختی مثل آسفالت یا سیمان می­پوشانند. وزن مرغ­ها با افزایش سن، بیشتر می­شود. در نتیجه راه رفتن بر روی این محیط­های سخت و خشک، زخم شدن پاهای مرغ را به دنبال دارد.

برای جلوگیری از این مشکل حتما باید کف سالن نگهداری مرغ و خروس ها را با مواد نرمی همچون پوشال نرم، خاک اره، کاغذ رول، کاه و … بپوشانید و هر چند روز یکبار تعویض شود، هم چنین برای جلوگیری از خیس شدن کف بستر، حتما باید تعداد مناسبی فن تهویه در محل نگهداری آنها نصب کنید. 

زخم کف پای مرغ ها با نام بامبل فوت هم شناخته می شود و برای درمان زخم ها حتما باید محل زخم را با پماد تتراسایکیلین درمان کرده و باند پیچی کنید. در صورت عمیق و عفونی بودن زخم، حتما برای تخلیه و مداوا به دامپزشک مراجعه شود. 

علائم برونشیت عفونی و نحوه درمان 

برونشیت یکی از بیماری­های مشترک انسان و پرندگان است. مرغداران زیادی از ابتلای مرغ­هایشان به این بیماری شکایت دارند. از آنجا که برونشیت، روی تخم­گذاری مرغ نیز تاثیر می­گذارد، باید خیلی سریع آن را شناسایی و مرغ بیمار را درمان کنید. زیرا مرغ تخم گذار با ابتلا به برونشیت، نمی­تواند تخم بگذارد.

مواردی همچون عطسه، سرفه، آبریزش بینی، خس خس، خرو پف ، تورم پلک و ترشح اشک از چشم، شایع ترین نشانه هایی هستند که مرغ و خروس مبتلا به برونشیت بروز می­دهد.

در صورتی که این نشانه ها را دیدید، محل زندگی مرغ را تمیز کرده و با آب گرم، بشویید. به جای آب آشامیدنی، شربت عسل و آبلیمو تهیه کنید و اجازه بدهید تا از این محلول بنوشند. برای تهیه این شربت، عسل و آبلیمو را به نسبت مساوی در آب جوشیده خنک شده ریخته و به خوبی مخلوط کنید.

یکی دیگر از روش هایی که به کار شما می­ آید، خوراندن مولتی ویتامین به مرغ است. قرص مولتی ویتامین را در آب آشامیدنی مرغ بریزید. این کار به بهبود سریع­تر مرغ،  کمک می­کند.

برونشیت مثل آنفولانزا، بیماری مخصوص فصول سرد سال است. برای پیشگیری از ابتلای مرغ­ها به برونشیت، آن­ها را در تابستان واکسینه نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر، حتما در مورد واکسن های ضروری مرغ و خروس مطالعه فرمایید. 

نشانه های بیماری برفک و طریقه درمان آن 

مهم­ترین نکته در آشنایی با بیماری­های مرغ و روش­های درمان سنتی، کنترل بهداشت محل زندگی پرنده است. کثیف بودن محل زندگی، غذا یا آب آشامیدنی مرغ، احتمال بروز انواع بیماری­ها از جمله برفک را افزایش می­دهند.

بعضی افراد به منظور جلوگیری از اسراف غذا، غذای مانده و فاسد را به مرغ­ها می­دهند. باکتری­هایی که در غذای فاسد وجود دارند، وارد خون مرغ شده و آن را بیمار می­کنند.

برفک یکی از بیماری­های شایعی است که در میان مرغ­های خانگی و صنعتی دیده می­شود. عامل بروز این بیماری، باکتری­های قارچی موجود در آب یا غذای مرغ هستند.

بیماری های مرغ برفک

در صورت ابتلای پرنده به بیماری برفک، لکه ­های کوچک سفیدی روی گردن و بدن مرغ پدیدار می­شوند. اگر این لکه­ ها را نادیده بگیرید، بیماری پیشرفت کرده و کم­ کم پرهای مرغ می­شکنند.

پس از مشاهده علائم بیماری برفک، مرغ مبتلا را جدا کنید. محل زندگی مرغ را بشویید و بدن آن را با محلول ضد قارچ ضد عفونی کنید.

با رعایت بهداشت محل زندگی پرنده و شست و شوی مرتب آن، بیماری رفع می­شود. البته فراموش نکنید که پس از حمام دادن مرغ، پرهایش را با سشوار خشک کنید تا دچار سرماخوردگی نشود و از این پس حتما در تغذیه پرنده از مواد غذایی سالم و تازه استفاده شود. 

عفونت کیسه زرده در جوجه ها و شیوه پیشگیری

عفونت کیسه زرده هم در بدو تولد و هم چند روز پس از تولد می تواند پدیدار شود. زمانی که جوجه متولد شده دارای شکمی متورم و کبود باشد، احتمال عفونت کیسه زرده یا همان بند ناف در او وجود داشته و حتما باید تحت نظر دامپزشک ضدعفونی و باندپیچی شود. 

اما حالت دوم عفونت کیسه زرده زمانی پدید می آید که جوجه بلافاصله پس از تولد تغذیه شود و اجازه جذب کیسه زرده به آن داده نشود. اصولا جوجه تا ۲ روز پس از تولد نیاز به غذا ندارد و صرفا باید با محلول آب و شکر و یا محلول آب و انرژی پلاس تغذیه شود. در غیر این صورت در اثر عفونت کیسه زرده تلف خواهد شد. 

آشنایی با بیماری های انگلی مرغ و خروس

انگل نیز جزء بیماری­های شایع در میان انواع پرندگان از جمله مرغ­ها است. انگل از طریق سایر پرندگان یا حیوانات به مرغ ها سرایت می­کند. پرها و بدن مرغ را بررسی کنید تا اگر به شپش مبتلا شده اند، آن­ها را درمان کنید. برای درمان انگل مرغ، می­توانید از داروی ضد انگل کمک بگیرید. در فصل گرم احتمال شیوع بیماری بیشتر است. 

احتمال سرایت انگل های پوستی مانند کنه، شپش، گال و یا حتی انگل های داخل روده ای از طریق آب و غذای آلوده و یا سایر جانداران وجود دارد. حتما بهداشت را در غذا و محل پرورش پرنده رعایت کنید و نسبت به درمان هر چه سریعتر با مشورت دامپزشک متخصص اقدام کنید. 

بیماری اشریشیاکلی ( کلی باسیلوز )

بیماری کلی باسیلوز یا ای کولای (E.coli) یکی دیگر از بیماری های میکروبی بسیار شایع مخصوصا در مرغداری های خانگی می باشد که در نتیجه باکتری اشریشیاکلی به وجود می آید. سویه های مختلفی از باکتری اشریشیا کلی موجود بوده ولی همه آنها بیماری زا نیستند. این بیماری دستگاه گوارش و روده های پرنده را آلوده میکند و بیشتر جوجه های ۲ الی ۳ ماهه درگیر آن میشوند.

در نتیجه این بیماری سیستم گوارش جوجه از کار می افتد، همچنین غذا در چینه دان فاسد شده و یا هضم نمیشوند. جوجه ها درگیر این بیماری احساس تشنگی شدید نموده و آب زیادی مصرف میکنند. همچنین در اثر این بیماری بدن جوجه به سرعت لاغر و استخوانی میشود. یکی دیگر از نشانه های مهم بیماری اشریشیاکلی اسهال سفید و موکوسی می باشد.

در جوجه های قوی این بیماری معمولا بعد از دو هفته از بین میرود ولی آثار آن همچنان باقی مانده و ممکن است مرغ مجددا بیمار شده و تلف شود.

پیشگیری و ضدعفونی سالن و تجهیزات مرغداری داخل سالن راهکار اصلی مبارزه با این بیماری طیور می باشد. متأسفانه اگر گله درگیر این بیماری شود، آنتی بیوتیک های محدودی در برابر این بیماری موثر هستند. از بین نژادهای مختلف، مرغ لاری بیشتر از سایر نژادها در برابر این بیماری ضعیف بوده و متأسفانه تلفات زیادی میدهند.

باید بدانید که بیماری کلی باسیلوز بیشتر از طریق مدفوع پرنده و گرد و خاک موجود در سالن به دیگر پرنده ها سرایت میکند. این بیماری درمان قطعی ندارد و بهترین راه همان پیشگیری است. وقتی مرغی از گله به این بیماری دچار شده، بهتر است سریعا مرغ بیمار را قرنطینه کرد و داخل سالن، مخصوصا با سم پاش و جرمی ساید هوای سالن را هم ضدعفونی کرد. در صورت ابتلای گله به این بیماری، گندم باید از جیره غذایی حذف شود. چون گندم دیر هضم بوده و باعث تشدید علائم این بیماری خواهد شد.

استفاده از سرکه نیز تا حدود زیادی به پاکسازی روده های پرنده بیمار کمک میکند. بدین شکل که نصف استکان از سرکه را در ۲ لیتر آب حل نموده و از این محلول در آبخوری جوجه ها بریزید.

بیماری آسپرژیلوس در مرغ و خروس

آسپرژیلوس یکی دیگر از بیماری های عفونی قارچی در جوجه ها و مرغ های مسن می باشد که سیستم تنفسی و ریه های پرنده را آلوده میکند. عامل اصلی این بیماری قارچ آسپرژیلوس فومیگاتوس بوده که این قارچ در طبیعت با ایجاد هاگ چرخه تولید خود را ادامه میدهد. لذا عامل این بیماری میتواند در بین بستر، گوشه های سالن و لوازم داخل آن و حتی در داخل دان مرغ رشد نموده و جوجه ها را آلوده کند. همچنین اگر محیط جوجه کشی و هوای آن آلوده باشد، جوجه های متولد شده به راحتی میتوانند درگیر این بیماری تنفسی شوند. لذا ضدعفونی و آماده سازی سالن مرغداری قبل از جوجه ریزی حتی در مرغداری های خانگی بسیار مهم می باشد.

آسپرژيلوس - چیکن دیوایسنشانه های بیماری عفونی آسپرژیلیوس بیشتر به شکل علائم تنفسی و عصبی می باشد. به طوریکه در جوجه های و مرغ های آلوده علائمی همچون تنگی نفس، نفس کشیدن با دهان باز، بی حالی، خواب آلودگی و کاهش اشتها پیش می آید. همچنین این بیماری میتواند سیستم عصبی را آلوده کند که نتیجه آن نشانه هایی همچون عدم تعادل، نابینایی، فلج شدن، تشنج، لرزش بدن، عقب عقب راه رفتن و حتی پیچیدن گردن میباشد. علائم این بیماری تا حدود زیادی به دیگر بیماری ویروسی مثل نیوکاسل مشابه می باشد ولی در اثر این عفونت تنفسی پرنده دچار اسهال نمیشود و از این طریق میتوان به بیماری پی برد.

جوجه مبتلا به بیماری آسپرژیلوس - فروشگاه چیکن دیوایسبیماری آسپرژیلوس باعث مرگ و میر زیاد در بین جوجه ها میشود و درمان مناسبی ندارد. حتی استفاده از آنتی بیوتیک ها باعث تشدید این بیماری شده و فقط با نظر دامپزشک میتوان از برخی داروهای ضد قارچ استفاده کرد. معمولا طیور مبتلا به این بیماری معدوم سازی میشوند. باید ذکر شود که بیماری آسپرژیلوس میتواند به انسان ها نیز سرایت کند به همین دلیل در زمان مواجه شدن با این بیماری در گله حتما باید موارد بهداشتی را رعایت کرد.

بیماری وبا و نحوه درمان آن

وبا یک بیماری باکتریایی است که از پرنده های وحشی می تواند به گله مرغ و خروس های شما منتقل شود، هم چنین پرنده هایی که به تازگی خریداری کرده اید نیز می تواند ناقل بیماری باشند. باکتری وبا تا مدت ها بدون علامت می تواند در بدن پرنده ناقل زنده بماند و تنها در صورتی علائم خود را بروز می دهد که پرنده تحت شرایط استرس دمایی قرار گرفته و سیستم ایمنی بدن او ضعیف شود. 

از علائم بیماری وبای پرندگان می توان به اسهال متمایل به زرد، ژولیدگی پرها، تنفس با منقار باز، تنفس تند تند و صدادار، تیره شدن رنگ تاج، بی حالی و بی اشتهایی، خروج ترشح از دهان و بینی، افزایش میزان تشنگی و در حال حادتر مرگ ناگهانی اتفاق می افتد. 

جهت درمان بیماری و جلوگیری از تلفات وسیع، حتما باید پرنده های بیمار را سریعا شناسایی و قرنطینه کنید و با دستور دامپزشک از آنتی بیوتیک و داروهای لازم در آب آشامیدنی آنها استفاده کنید. 

مهمترین علائم بیماری در مرغ کدامند؟

علائمی همانند کم تحرکی، بی اشتهایی، مشکلات تنفسی، خس خس سینه، تنفس با دهان باز، ژولیدگی پرها، افتادگی بال ها، کز کردگی، اسهال سفید یا سبز، ترشحات بد بو، تورم صورت، اختلالات عصبی مثل دور خود پیچیدن و … ، فلج شدن، لرزش و هر نوع علامت غیر طبیعی دیگر نشان دهنده بیماری بوده و باید سریعا برای درمان آن اقدام کرد.

ایا بیماری مرغ به انسان هم سرایت میکند؟

بیماری هایی نظیر سالمونلوز، آنفولانزای طیور و برخی باکتری های عامل بیماری طیور میتوانند انسان ها را آلوده کنند. ولی شدت این بیماری ها در انسان ضعیف بوده و آنچنان خطرناک نیستند. به هر حال در زمان مواجه شدن با مرغ بیمار باید اصول بهداشتی را رعایت کرد.

آیا میتوان از تخم و گوشت مرغ بیمار خورد؟

خیر مصرف تخم و گوشت مرغ بیمار توصیه نمیشود چون میتواند باعث مسمومیت غذایی و مشکلات گوارشی شود.

بیماری های مرغ در فصل تابستان کدامند؟

مرغ و خروس ها و جوجه ها در فصل تابستان به بیماری هایی همچون کولی، نیوکاسل، آنفولانزا، وبا، برونشیت، کوکسیدیوز، مارک و … می توانند مبتلا شوند که عواملی همچون بستر مرطوب و کثیف، تغییرات شدید دمایی، تغذیه نامناسب، هم غذا شدن با پرنده ها و موجودات وحشی، آبخوری و دانخوری کثیف و … در بروز این بیماری ها دخیل هستند. 

بیماری های رایج مرغ و خروس در فصل زمستان 

در فصل زمستان به دلیل نگهداری طیور در محیط های بسته و عدم وجود فضای کافی جهت تحرک و هم چنین سرد بودن هوا، احتمال بروز بیماری ها در آنها بیشتر است، لذا حتما قبل از رسیدن فصل سرما، واکسن های ضروری را به گله خود تزریق کنید و از تلفات سنگین در فصل زمستان جلوگیری شود. 

از جمله بیماری هایی که مرغ و خروس ها در فصل زمستان می توانند مبتلا شوند می توان به گامبورو، وبا، آبله، سالمونلوز، اشرشیاکلی، پولوروم، آسپرزیلوزیس و … اشاره کرد. البته سایر بیماری های فصلی نیز می توانند بروز پیدا کنند که از پرنده های وحشی به مرغ و خروس های شما سرایت کرده باشد. 

علت باز و بسته شدن دهان جوجه مرغ چیست ؟

جوجه به دلایل مختلفی دهان خود را باز و بسته می کند و از جمله آنها می توان به گرم بودن بیش از حد محیط، تشنگی و نبود آب کافی، گیر کردن غذا در گلو یا چینه دان به دلیل خوردن غذای سفت، وجود بیماری و … اشاره کرد. 

بهترین کار استفاده از مقدار مناسبی مولتی ویتامین در آب آشامیدنی جوجه، استفاده از فن تهویه در محل نگهداری، خنک نگه داشتن محیط، پر نگه داشتن همیشگی آبخوری، استفاده از جیره سوپراستارتر مخصوص جوجه ها، میوه و سبزیجات پودر شده و سایر غذاهای سالم است. 

علت آب آمدن از دهان مرغ و جوجه مرغ چیست؟

تغذیه از مواد غذایی فاسد و آلوده ، خوردن دانه های سفت و سخت، خوردن پوشال و براده های چوب بستر، وجود بیماری انگلی یا ویروسی و …همگی می توانند سبب آب آمدن از دهان مرغ و یا جوجه ها شود. 

برای اطمینان می توانید چینه دان مرغ را به آرامی لمس کنید، در صورتی که چینه دان پرنده بسیار سفت و یا بسیار نرم باشد و یا حالت متورم داشته باشد، حتما برای درمان سریعتر باید به دامپزشک مراجعه کنید. 

نتیجه کلی مقاله 

برای تضمین سلامت مرغ ها، شناخت بیماری های رایج الزامی است ولی این مسئله به تنهایی کفایت نمیکند. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. به خصوص بسیاری از بیماری های کشنده مرغ بعد از واگیری، درمان خاصی ندارد و هرچه سریعتر باید مرغ بیمار را از گله حذف کرد. بهتر است که با توجه به بیماری های شایع در منطقه، مرغ­ها را در زمان­های معین واکسینه کنید تا سلامت پرنده تضمین شود. تخم های نطفه دار حاصل از مرغ های بیمار ضعیف می باشند. در زمان استفاده از این نوع تخم های نطفه دار در ماشین جوجه کشی تلفات بسیار بالا بوده و معمولا جوجه ها در داخل تخم به صورت ناقص رشد کرده و یا خفه میشوند.

در این مطلب، با تعدادی از بیماری های­ مرغ و روش­های درمان سنتی آن­ها آشنا شدیم. امیدوار هستیم که مطالب عنوان شده، برای شما مفید باشند.

نوشته های مشابه

‫۱,۳۳۹ دیدگاه ها

    1. سلام دوست عزیز
      یعنی رغبتی به راه رفتن نداره؟
      یا مشکلی در ناحیه پاش ایجاد شده
      این یا کمبود کلسیم داره تو جیره مصرفی
      یا میخچه درآورده بررسی کن ببین کدوم مورد براش صدق میکنه تا راهکار درمانی ارائه بشه

  1. سلام دکتر مرغدار هستم از تبریز دو دوره هست که آخر پرورش درگیر میشوم ….کله هیچ مشکلی ندارد نه کاهش غذا زیاد هم تلفات ندارم فقط اونایی که تلف می‌شوند زیر پوست شکم سینه کبود میشه اسهال می کنند بعد مرگ از دماغ و دهان ترشوهات میاد ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. سلام دوست عزیز
      اسهالشون به چه رنگ میشه؟
      اغلب در اثر ابتلا به نیوکاسل یا بیماری مارک کبودی در ناحیه سینه پیدا میشه
      البته کمبود ویتامین E و گرمازدگی و سرمازدگی هم از عوامل دیگه ای در این زمینه هستن

  2. سلام جوجم دهنشو هی باز میکنه انگار چیزی توگلوش گیر کرده آب نمیخوزه دونه هم کم میخوره چکارکنم؟

    1. سلام دوست عزیز
      کجا نگهش می داری؟ دمای محیطش خیلی گرمه؟
      موقع نفس کشیدن خس خس هم میکنه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای اطلاع از پاسخ به نظر خود، شماره همراه را در کادر زیر وارد کنید.

دکمه بازگشت به بالا
سوالی داری کلیک کن 👋