دمای میکرو محیطی در جوجه کشی چیست؟
یکی از مهم ترین عوامل در موفقیت یا شکست در فرآیند جوجه کشی، آشنایی با دمای جوجه کشی است. بسیاری از افراد فقط به عددی که روی نمایشگر دستگاه جوجه کشی وجود دارد توجه می کنند. اما آیا واقعا این دما همان چیزی است که جنین داخل تخم حس می کند؟ در این مقاله به بررسی دمای میکرو محیطی ، ماکرو محیطی و تاثیر آنها بر جوجه کشی پرداخته شده است.
دمای ماکرو محیطی چیست ؟
به دمایی که نمایشگر دستگاه جوجه کشی نشان می دهد دمای ماکرو محیطی یا دمای هوای کلان گفته می شود. تامین این دما توسط المنت های حرارتی در دستگاه جوجه کشی انجام می شود. دمای هوای کلان همان دمای داخل کابین دستگاه جوجه کشی است. این دما توسط سنسوری که داخل دستگاه قرار دارد اندازه گیری می شود.
اگر سنسور استفاده شده در دستگاه جوجه کشی کالیبره باشد و تهویه به درستی انجام شود، دمای ماکرو محیطی در همه نقاط داخل دستگاه یکسان خواهد بود.
دمای میکرو محیطی چیست؟
دمای دیگری که وجود دارد دمای میکرو محیطی یا دمای پوسته تخم است که نشان دهنده رشد جنین است. این دما در فاصله بسیار نزدیک ( حدودا 1 تا 2 میلی متر) از پوسته تخم اندازه گیری می شود.
زمانی که نطفه داخل تخم رشد می کند گرمایی داخل تخم ایجاد می شود. با تکامل جوجه سوخت و ساز بدن آن نیز افزایش می یابد. در نتیجه دمای میکرو محیطی بالا می رود.
جدول مقایسه دمای میکرو محیطی و ماکرو محیطی
شناخت تفاوت های دمای ماکرو محیطی و میکرو محیطی اهمیت زیادی در کنترل فرایند جوجه کشی دارد. جدول زیر ویژگی ها، کاربردها و تاثیرات هر کدام از این دماها را به صورت مقایسه ای نمایش می دهد:
| ویژگی | دمای ماکرو محیطی( هوای کلان) | دمای میکرو محیطی |
| هدف | اطلاع از دمای عمومی دستگاه | نمایش دمایی که جنین جوجه حس می کند |
| ابزار اندازه گیری | توسط سنسور نصب شده در دستگاه | توسط تب سنج لیزری مادون قرمز |
| محل اندازه گیری | هوای کلی داخل دستگاه | سطح پوسته تخم در فاصله 1-2 میلی متری |
| دقت در اندازه گیری | نسبتا دقیق | بسیار دقیق |
| وابستگی به متابولیسم جنین | ندارد | دارد( با رشد جنین و بالا رفتن متابولیسم آن افزایش می یابد) |
| میزان تاثیر جریان هوا | بسیار زیاد( با تهویه، جهت، شدت و محل قرارگیری فن تغییر می کند) | کم( بیشتر به موقعیت و سوخت و ساز جنین وابسته است) |
| اهمیت در جوجه کشی | برای تنظیم دستگاه ضروری است. | برای تحلیل رشد جنین و کاهش تلفات لازم است. |
دمای میکرو محیطی چگونه اندازه گیری می شود؟
دمای میکرو محیطی در فاصله ی کمتر از 1 میلی متری پوسته تخم قابل اندازه گیری است. در حقیقت این دما همان حرارتی است که جنین جوجه تجربه می کند و به صورت مستقیم بر رشد و سلامت آن تاثیر می گذارد. بنابراین سنجش آن بسیار ضروری است.
از آنجایی که سنسور دستگاه جوجه کشی فقط توانایی سنجش هوای کلان را دارد، پس برای اندازه گیری دمای میکرو محیطی به یک تب سنج نیاز دارید.
اکثر افراد برای سنجش دمای پوسته تخم از تب سنج های معمولی خودکاری یا تب سنج های دیجیتالی کودک استفاده می کنند؛ اما این تب سنج ها علاوه بر خطاهای زیاد دقت پایینی نیز دارند. بنابراین استفاده از آنها توصیه نمی شود.
مناسب ترین ابزار برای اندازه گیری دمای میکرو محیطی تب سنج لیزری است. تب سنج لیزری باید دقت بالایی داشته باشد پس توصیه می شود از تهیه تب سنج های ارزان خودداری کنید.
تاثیر اختلاف دمای هوای کلان و میکرو محیطی روی جوجه کشی
برای اینکه بهره وری بالایی در جوجه کشی داشته باشید باید اختلاف دمای میکرو محیطی و ماکرو محیطی را کاهش دهید. در اینصورت جنین رشد سالمی خواهد داشت. گاهی اوقات ممکن است اختلاف 1.5 درجه ای بین این دماها وجود داشته باشد. این نیز نشان می دهد که تهویه دستگاه به درستی انجام نمی شود. اگر دستگاه جوجه کشی تهویه هوای درستی نداشته باشد، در این صورت تلفات زیادی در مرحله آخر جوجه کشی ( هچر) خواهید داشت.
بنابراین هر چه اختلاف دمای ماکرو و میکرو کمتر باشد راندمان جوجه کشی نیز به همان میزان افزایش خواهد یافت. این شرایط برای تخم های نطفه دار درشت مانند بوقلمون، شترمرغ، اردک و غاز بیشتر دیده می شود. زیرا پرندگان درشت جثه گرمای بیشتری را در حین رشد تولید می کنند. این گرما به دلیل بالا بودن متابولیسم بدن آنها است.
چگونه دمای میکرو محیطی و ماکرو محیطی را به هم نزدیک کنیم؟
در صورتی که اختلاف دما در بخش های مختلف دستگاه جوجه کشی زیاد باشد، برای کاهش این اختلاف لازم است حجم بیشتری از هوا در داخل دستگاه به گردش درآید. اما گاهی اوقات این گردش هوا با اینکه باعث می شود دماها به یکدیگر نزدیک شوند، در عین حال می تواند بسیار خطرناک نیز باشد. زیرا در چنین شرایطی دما بصورت ناگهانی کاهش می یابد و این افت دما ممکن است موجب شوک حرارتی در تخم ها شده و منجر به مرگ جوجه های داخل آنها شود.
چرخش یکنواخت و آرام هوا در داخل دستگاه موجب توزیع مناسب گرما در تمام نقاط آن شده و در نتیجه تخم های نطفه دار دمای نسبتاً یکنواختی را تجربه می کنند که برای رشد و تکامل جوجه ها بسیار ضروری است.
جمع بندی
یکی از مهم ترین نکات برای افزایش راندمان جوجه کشی اطلاع از دمای میکرو محیطی، دمای هوای کلان و اختلاف بین آنها است. با وجود اینکه سنسور دستگاه جوجه کشی دمای دقیقی از کابین داخلی آن را نشان می دهد، اما چیزی که اهمیت دارد دمای پوسته تخم می باشد. با اندازه گیری منظم این دما و از بین بردن اختلاف دماهای ماکرو محیطی و میکرو محیطی می توانید از کاهش رشد نطفه و مرگ جوجه ها جلوگیری نمایید.
