آشنایی با بیماری های رایج در غازها | علائم و درمان بیماری های شایع

آشنایی با بیماری های رایج در غازها | علائم و درمان بیماری شایع غازها 

غازها نیز مانند سایر ماکیان و پرنده های خانگی دارای بیماری های زیادی می باشد و امکان تلف شدن این پرنده ها در اثر انواع بیماری های ویروسی و انگلی وجود دارد که در این نوشته از چیکن دیوایس قصد داریم به مهم ترین و رایج ترین آنها بپردازیم.

دقت کنید که غازها نسبت به سایر پرنده ها بدن مقاومی دارد و کمتر دچار بیماری می شود، اما مصون از بیماری نیست، بنابراین رعایت بهداشت در تغذیه و محیط پرورش پرنده از راهکارهای ساده و اصولی جهت پیشگیری از بیماری می باشد. 

غازها در چه شرایطی به بیماری مبتلا می شوند ؟

در صورتی که از آب و غذای آلوده و فاسد استفاده کنید و دقتی به این مورد نداشته باشید، مسلما غازهای شما بیماری را تجربه خواهند کرد، هم چنین اگر از غذاهای مضر برای غاز ها مانند غذاهای شور و بسیار چرب ، مواد غذایی شیرین و … استفاده کنید، احتمال بروز انواع امراض در آنها بالا خواهد بود. 

پرورش غازها در محیط آلوده به فضولات و تجمع مقدار زیادی فضله در محل پرورش آنها و عدم تمایل پرورش دهنده به پاکسازی بستر نیز در مریض ساختن غازها تاثیر دارد. زمانی که غازها در سالن هستند، از هم غذا شدن پرنده ها و حیوانات وحشی و موذی با آنها جلوگیری کنید. 

موجوداتی مانند کلاغ ، گنجشک ، کبوتر ، موش ، سوسک و … حامل انگل ها و بیماری های زیادی هستند که در صورت هم غذا شدن با غازها ، احتمال انتقال بیماری را بالا می برد. 

غازهایی که در محیط بیرون می چرند و از انواع دانه ها و علوفه ها تغذیه می کنند، بیشتر در خطر بیماری هستند چرا که آلوده بودن این مواد غذایی حتمی بوده و از طرفی هم قابل کنترل نیستند، بنابراین واکسیناسیون غازها در برابر بیماری های واگیردار و خطرناک در چنین مواقعی ضروری خواهد بود. برای آشنایی با انواع مواد غذایی مناسب برای غازها به مقاله تغذیه غاز مراجعه کنید. 

بیماری های غازها با چه علائمی همراه است ؟

با اینکه هر یک از بیماری های غاز علائم مربوط به خود را دارد، اما در حالت کلی علائم زیر در غازهای بیمار مشهود است :

۱- بی حالی و سستی بدن 

۲- کز کردن و گوشه گیری

۳- نیمه باز بودن چشم ها

۴- پرهای ژولیده و نامرتب

۵- بی اشتهایی و عدم تمایل به خوردن آب و غذا

۶- پف کردن پرها

۷- عدم واکنش هنگام لمس 

۸- قطع تخم گذاری 

۹- عدم تمایل به جفت گیری 

۱۰- نشستن طولانی مدت

در ادامه به مهم ترین بیماری های غاز ، علائم و روش های پیشگیری و درمان آنها اشاره خواهد شد : 

بیماری کوکسیدیوز در غاز ها 

کوکسیدیوز یکی از بیماری های طیور می باشد که رواج زیادی دارد و معمولا دو نوع کوکسیدیوز در میان غازها رایج است. کوکسیدیوز کلیوی و روده ای نام دارند که نوع کلیوی شایع تر از نوع روده ای آن است. از آنجا که غازها مقاومت بدنی بالایی دارند، بنابراین تلفات کمتری از این بیماری متحمل می شوند و به عنوان بیماری وخیم تلقی نمی شود.

این بیماری غازهای ۱ الی ۳ ماهه را تحت تاثیر قرار می دهد، از آنجایی که غازهای کوچکتر، مقاومت بدنی کمتری دارند، بنابراین احتمال تلف شدن آنها بسیار بالاتر از غازهای بزرگتر می باشد. 

از علایم این بیماری می توان به ضعف و بی حالی ، اسهال سفید، بی اشتهایی ، بال های افتاده و گوشه گیری پرنده ، لرزش پاها و … اشاره کرد. 

بهتر است از جیره غذایی حاوی کوکسیدواستات استفاده کنید و از آب و غذای آلوده استفاده نکنید؛ هم چنین فضولات بستر را به فاصله های زمانی کوتاه جمع آوری کنید. در صورت بروز این بیماری می توانید از داروهایی مانند سولفونامید و کوکسیدیو استات استفاده کنید که بهتر است تحت نظر دامپزشک به پرنده ها داده شوند. 

بیماری بال فرشته ای در غازها 

دومین بیماری رایجی که در بین غازهای نر شیوع پیدا می کند، بیماری بال فرشته ای است. زمانی که غازها مازاد بر نیاز روزانه خود ، پروتئین مصرف کنند با این عارضه روبرو خواهند شد؛ در واقع بالها در اثر رشد زیاد و افزایش وزن پرنده ، از میان سایر بالها به بیرون زده و تغییر جهت پیدا می کند. 

برای درمان این بیماری از بانداژ در ناحیه مچ بالها به شکل ۸ استفاده می کنند و میزان پروتئین جیره غذایی پرنده را کنترل می کنند. معمولا پس از گذشت ۳ الی ۴ روز، این عارضه بهبود پیدا میکند و در صورت تداوم باید از میله های فلزی برای تداوی بیماری استفاده کرد که حتما باید تحت نظر دامپزشک صورت گیرد. 

کرم در غاز 

از دیگر عوامل تلف کننده غازها، کرم ها هستند که دارای انواع مختلفی بوده و علائم گوناگونی را به همراه خواهند داشت. مهم ترین کرم هایی که برای غازها مشکل ایجاد خواهند کرد، کرم شکم و کرم سنگدان است که از راه آب و غذا وارد حلق پرنده می شود و سبب تنگی نفس ، سرفه و باز و بسته شدن مداوم منقار پرنده می شود.

کرم سنگدان نیز سبب ضعف و بی حالی و کاهش وزن غازها خواهد شد، معمولا غازهایی که زیاد می نشینند، مشکوک به این انگل هستند. درمان این بیماری و از بین بردن انگل ها با محلول فلوبن وت (Flubenvet) امکان پذیر است، این انگل ها می توانند سبب مرگ غازها شما شوند، بنابراین هر چه سریعتر جهت درمان آن اقدام کنید.

استفاده از آب آشامیدنی سالم و غذای سالم و تمیز ، هم چنین نظافت و شستشوی مرتب دانخوری و آبخوری ، مانع از بروز این بیماری خواهد شد. هم چنین از کاه یا پوشال های نرم برای پرورش استفاده کنید و بستر آنها را مرتبا تعویض کنید. 

شپش و کنه در غازها 

اگر غازهای خود را در بستر آلوده پرورش دهید، مسلما شپش و کنه به آنها حمله خواهند کرد و شاهد خارش بدن غازها خواهید بود که با منقار خود قسمت های مختلف بدن مخصوص زیر بالها را می خارانند. 

برای اطمینان از وجود شپش در بدن غازها ، پرهای ناحیه ملتهب را کنار بزنید و با استفاده از نور لامپ یا چراغ قوه آنجا را بررسی کنید. در صورت مشاهده شپش ها ، با استفاده از پودر های مناسب و با مشورت دامپزشک اقدام به درمان کنید. 

همانطور که می دانید پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین تمیز نگه داشتن محل پرورش و استفاده از آب برای شنا کردن غازها ، احتمال آلودگی آنها به شپش و کنه ها را بسیار کاهش خواهد داد. 

لنگیدن غازها در اثر گرمای زیاد 

دقت کنید که غازها در شرایط آب و هوایی سرد بهتر از محیط های گرم می تواند زندگی کند، بنابراین از گرم کردن بیش از حد محل پرورش آنها خودداری کنید چون با لرزش پاها و عدم تعادل در ایستادن و راه رفتن مواجه خواهند شد. 

اگر آنها را در یک محیط گرم پرورش دهید و آب آشامیدنی کافی نداشته باشند و در فصل تابستان ، سایه بانی برای در امان ماندن از گرمای آفتاب نداشته باشند، به احتمال خیلی زیاد دچار لنگش در اثر گرمای زیاد خواهند شد. 

اسهال در غاز ها 

غازها دچار اسهال های متفاوتی می شوند که در اینجا به مهم ترین آنها اشاره خواهد شد. معمولا اسهال سفید رنگ ناشی از استرس پرنده و یا وارد آمدن شوک دمایی به آنها می باشد، حتی استفاده از آب و غذای آلوده نیز سبب بروز اسهال در آنها می شود. 

اسهال سفید همراه با خون ، ممکن است نشانه کوکسیدیوز باشد. اسهال مایل به سبز می تواند نشانه آلودگی کرم انگلی باشد. هم چنین اسهال مایل به قهوه ای که با کاهش سرعت رشد پرنده همراه است، ممکن است نشانه ای از التهاب روده باشد.

بوتولیسم (فلج گردن) در غاز

علت بروز این بیماری ، مسمومیت غازها با باکتری بوتولینوم است، آب و غذای آلوده و مانده و فاسد حاوی این باکتری هستند، وجود حیوانات مرده در مسیر آب آشامیدنی آنها و یا هم غذا شدن حیوانات و پرنده های وحشی با آب و غذای غاز ها ، احتمال مسمومیت آنها را بالا می برد که سبب ضعف و افتادگی در بال ها ، کج شدن گردن و عدم توانایی در کنترل آن می شود. 

در صورت عدم توجه و درمان پرنده به زودی به مرگ او روبرو خواهید شد. استفاده از سم زدا در موارد خفیف کارساز خواهد شد، اما در صورتی که بیماری پیشرفت کرده باشد احتمال تلف شدن پرنده بسیار بالا می باشد .

پیشگیری بهترین درمان است و استفاده از آب و غذای سالم و تازه و نگهداری پرنده ها در بستر تمیز و بدون آلودگی ، فضولات و حیوانات وحشی ضامن سلامتی و طول عمر آنها خواهد بود. 

مسمومیت با آفلاتوکسین

آفلاتوکسین ها توسط کپک ها تولید می شوند. این باکتری ها در غلات ، نان و سایر مواد غذایی کهنه و فاسد وجود دارند، نگهداری مواد غذایی در انبارهای مرطوب و گرم نیز امکان رشد کپک ها را فراهم خواهد کرد. برای جلوگیری از این مسمومیت هرگز از نان کپک زده یا خوراکی کهنه و مانده استفاده نکنید. 

علت بی اشتهایی غاز

این بی اشتهایی از بیماری های زیادی ناشی می شود که برخی از آنها در فوق اشاره شد که کوکسیدیوز و بیماری های انگلی و مسمومیت از جمله آنها می باشد. پس از بررسی سایر علایم و تشخیص دقیق بیماری توسط دامپزشک ، امکان درمان آن وجود دارد. 

چرا غاز فلج می شود

فلج شدن یا در اثر پرورش در بستر سفت و سیمانی می باشد و یا در اثر بیماری هایی مانند بوتولیسم، آنتریت و عفونت های استخوانی  و مسمومیت های غذایی ایجاد خواهد شد و یا اینکه پدر و مادر مولد دارای نسبت فامیلی بوده اند و جوجه آنها دچار فلج مادرزادی شده است. 

هم چنین بیماری هایی مانند نیوکاسل و مارک نیز در فلج شدن غاز ها تاثیر دارند که لازم است با مشورت یک دامپزشک ، واکسن های لازم را به آنها تزریق کنید. استفاده از جیره غذایی ناصحیح و فاقد کلسیم و فسفر نیز در فلج شدن غازها بی تاثیر نخواهد بود.

نتیجه گیری کلی در مورد بیماری های غاز

در حالت کلی در نظر داشته باشید که غازها پرنده های مقاومی هستند و کمتر از سایر ماکیان به بیماری مبتلا می شود و بیماری هایی که در این نوشته اشاره شد شایع ترین آنها بود. 

در صورتی که غازها را در یک مکان تمیز و پاکیزه پرورش دهید و بستر آنها را به خوبی تمیز کنید و از آب و غذای سالم و تازه استفاده کنید و ظروف آبخوری و دانخوری آنها را روزانه بشویید، میزان بیماری و تلفات غازها به شدت کاهش خواهد یافت.