راه های افزایش تخمگذاری و باروری غاز و قوغاز
چطور میزان تولید در غازهای تخمگذار را افزایش دهیم؟
غازها به طور معمول تخمگذاری پایینی دارند و همان راندمان تولید و باروری آنها نیز تحت شرایط مختلف میتواند افت زیادی داشته باشد. غازهای محلی در طول سال بین ۲۰ الی ۴۰ عدد تخم میگذارند ولی دیگر نژادها مثل غاز اکراینی یا قوغاز خاکستری بالای ۵۰ تا تخم میگذارند. مخصوصا از سال دوم به بعد راندمان تولید غازها افزایش پیدا میکند.
افزایش تخمگذاری غاز رابطه مستقیمی به افزایش سطح باروری آنها دارد. هر چقدر که سیستم تولید مثل بهتر عمل کند، میزان تخمگذاری در ماده ها و تولید و کیفیت اسپرم در نرها بهبود پیدا میکند. در این مطلب از وبلاگ چیکن دیوایس راه های افزایش تخمگذاری غاز را شرح داده ایم.
تشکیل گله قبل از فصل تولید
یکی روش ها این می باشد که ۲ یا ۳ ماه قبل از شروع فصل جفت گیری و تخمگذاری، گله مولد تشکیل داد. وقتیکه درست قبل از تخمگذاری، بخواهید گله مولد را تشکیل دهید، احتمال درگیری بین غازهای نر بالا خواهد بود. جنگ و نزاع باعث کاهش عملکرد نرها شده و همچنین با ایجاد استرس بر تخمگذاری ماده ها نیز اثر منفی میگذارد.
در زمان تشکیل گله بهتر است غازهایی که خصوصیات فیزیکی شبیه و نزدیک به هم دارند، با هم باشند. بعنوان مثال در اثر تلاقی غازهای سفید با غازهایی که پر و بال خاکستری رنگ دارند، مشکلاتی ایجاد میشود. جوجه غازهای هیبرید بیشتر درگیر مشکلات ژنتیکی شده و در اینده ممکن است راندمان تخمگذاری مناسبی نداشته باشند.
همچنین رفتار غازها در گله باید کنترل شود و بر آن نظارت داشته باشید. غازهای نر وحشی فقط با یک ماده جفت گیری میکنند. اما غاز نر اهلی میتواند با چندین ماده جفت گیری کند. برای اطمینان از جفت گیری همه غازها و همچنین جهت تثبیت ساختار اجتماعی گله، تعداد کافی غاز نر باید برای ماده ها در نظر گرفته شود. بهترین شرایط یک نر به ۲ یا ۳ ماده می باشد. با این حال برخی پرورش دهنده ها ضریب یک نر به ۴ ماده را در نظر میگیرند. در غازهای تخمگذار زمانیکه تولید تثبیت شد، غازهای نر بدون نزاع و درگیری بین یکدیگر تا انتهای دوره بصورت گله های وضعیت فعلی خود را در کنار هم حفظ میکنند.
تقسیم بندی گله بر اساس سال تخمگذاری
میزان تخمگذاری و در نتیجه آن زاد و ولد غاز هر سال افزایش پیدا میکند. در گله های تخمگذار و مولد توصیه میشود که گله را بر اساس سال تخمگذاری تقسیم بندی کنید. یعنی غازهایی که در اولین سال تخمگذاری هستند با غازهایی که در دومین سال هستند جدا باشند. در نتیجه این کار بهتر میتوان پرنده های مسن را با نسل جدید جایگزین کرد. از این طریق تعداد کل جوجه های تولید شده نیز متعادل خواهند بود.
تأثر تغذیه بر میزان تخمگذاری
در غازهای ماده برای اطمینان از عدم تجمع چربی لازم است که محدودیت هایی در سطح غذای آنها ایجاد کنیم. غازها مستعد چربی گرفتن هستند و این موضوع علاوه بر کاهش میزان تخمگذاری باعث کاهش باروری آنها میشود. لذا میزان چربی جیره غذایی غاز در زمان تخمگذاری باید کنترل و محدود شود.
توجه داشته باشید که مدیریت تغذیه ای غازها و قوغازها باید ۲ الی ۳ ماه قبل از شروع دوره تخمگذاری انجام گیرد. برای این منظور وزن بدنی آنها باید کنترل شود. توصیه شده است که وزن غازها دو ماه قبل از تخمگذاری ۸۰ الی ۸۵ درصد وزن آنها در سن بلوغ باشد. اگر غازهای مد نظر اضافه وزن داشته باشند، فرصت لازم برای رسیدن به وزن هدف وجود دارد.
اگر وزن گله پایین باشد، با افزایش خوراک گله ۲ ماه قبل از تخمگذاری میتوان به ۱۰۰ درصد وزن هنگام بلوغ رسید. افزایش وزن غاز را علاوه بر افزایش خوراک از طریق تغییر جیره و تحریک نوری نیز میتوان به دست آورد.
مواد معدنی مهم برای تخمگذاری غاز
پروتئین، کلسیم و فسفر از جمله مواد مغذی ضروری برای تخمگذاری غاز و قوغاز می باشند. منوكلسیم فسفات بعنوان یک مکمل برای تأمین فسفر و کلسیم مورد نیاز طیور قابل استفاده است. البته ذکر این نکته نیز مهم بوده که مصرف بیش از اندازه فسفر، جذب کلسیم را با مشکل مواجه میکند و نتیجه آن تولید تخم با پوسته نازک و افت تخمگذاری می باشد.
جیره مناسب برای تولید در غازهای تخمگذار شامل ۲۲۱۶ کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم از جیره خواهد بود. همچنین توصیه میشود که میزان پروتئین خام در جیره ۱۷ الی ۱۸ درصد به همراه ۰.۷۳ درصد لیزین، ۰.۷۱ اسید آمینه گوگرددار، ۳.۳۶ گرم کلسیم و ۰.۶۸ درصد فسفر باشد.
مواد غذایی مختلفی میتوان برای تغذیه غازهای تخمگذار استفاده کرد که در مقاله تغذیه غاز این موضوع را بطور مفصل شرح داده ایم. نکته دیگر قابل توجه در تغذیه غازها، رسیدگی بیشتر به نرها بوده و کمبود ویتامین و مواد معدنی به شدت قدرت باروری آنها را کاهش میدهد.
لازم به ذکر است که در گله های مولد موضوع باروری اهمیت بیشتری نسبت به تعداد تخمگذاری دارد. بعنوان مثال ممکن است با محدودیت غذایی میزان تخمگذاری غاز ماده کاهش یابد ولی در عوض باروری تخم ها افزایش پیدا کند. برای اینکه تعداد جوجه غاز بیشتری داشته باشیم، تخمگذاری بالا شرط نیست بلکه باروری بالا شرط اساسی خواهد بود.
تأثیر جوجه کشی غاز بر میزان تخمگذاری
بصورت طبیعی این پرنده ها همانند مرغ و دیگر طیور بعد از یک کلاچ تخمگذاری کرچ میشوند. برای افزایش دوره تخمگذاری غاز ضروری است که بصورت مصنوعی از این پرنده ها جوجه کشی شود. چون در نتیجه کرچی، غاز ماده تخمگذاری را متوقف نموده و بر روی تخم ها میخوابد. برای جلوگیری از کرچ شدن غاز، توصیه میشود که تخم های نطفه دار به موقع جمع آوری و تحت شرایط خاصی انبار شوند.
بنابراین با جوجه کشی مصنوعی از غاز طول دوره تخمگذاری این پرنده طولانی تر خواهد شد و جوجه های بیشتری میتوان تولید کرد. اما جوجه کشی غاز ترفندهای مهمی دارد و علاوه بر داشتن یک دستگاه جوجه کشی استاندارد باید اصول ان را بدانید که در مقاله نحوه جوجه کشی از غاز بطور کامل آن را توضیح داده ایم.
تأثیر نور بر میزان تخمگذاری غاز
نور برای تحریک و فعال سازی سیستم تولید مثلی در پرنده ها بسیار مهم است. ولی برای غازها با افزایش ساعات نوردهی، اختلاف معناداری در تخمگذاری پرنده ایجاد نمیشود. ۲ ماه قبل از تخمگذاری و در زمان تخمگذاری نیز ۸ ساعت نور برای آنها نیاز است. چون تخمگذاری غازها بیشتر در فصل های پاییز و زمستان می باشد، برای جبران کمبود نور، از نور مصنوعی نیز میتوان بهره برد. لازم به ذکر است که نوردهی روزانه به مدت ۱۶ ساعت برای غازهای مولد مناسب نیست و باعث کاهش باروری آنها میشود.
جمع بندی
در این مطلب راهکارهایی برای افزایش تخمگذاری و باروری غازها و قوغازها را شرح دادیم. علاوه بر مطالب گفته شده، قرار دادن لانه تخمگذاری به اندازی کافی (یک لانه برای ۴ ماده) و توجه به بهداشت و دما و رطوبت محیط نگهداری نیز باعث بهبود نرخ تولید در غازهای مولد و تخمگذار میشود. شما هم اگر تجربه یا نظری در این باره دارید، آن را با کاربران از طریق کامنت گذاشتن در انتهای این مطلب به اشتراک بگذارید. همچنین ما به سوالات شما در این باره نیز پاسخگو هستیم.
