تغذیه مرغ | غذای مرغ در فصل های متفاوت | مرغ ها چگونه باید تغذیه شوند؟

تغذیه مرغ

صنعت مرغداری امروزه مواد غذایی مخصوصی تولید و عرضه می نماید که با استفاده از آنها می توان مراحل سخت مانند گرمای تابستان یا استرس را پشت سر گذاشت.

مصرف دان مرغ می بایستی مستمرا جهت جلوگیری از اسراف و یا سوئ تغذیه کنترل شود. در بین مواد مورد نیاز حیوان آب از ارزش اقتصادی کمتر و اهمیت حیاتی فراوانی برخوردار است. در مسیر تهیه دان مرغ توصیه های اساسی وجود دارد که در ادامه مطرح میشود.

تخمگذاری خوب و مطلوب بستگی و کیفیت پولت ها یعنی خصوصیت ژنتیکی آنها دارد. علاوه بر این شرایط محیطی مناسب و مدیریت صحیح مرغدار از اهمیت خاصی برخوردار است.

یک ضرب المثل قدیمی ایتالیایی می گوید : مرغ تخمگذار با نوک هایش تخم می کند. مصداق این ضرب المثل وضعیت روستائی مرغ های بومی است که بصورت ازاد گردش کرده و دانه های مختلف و حشرات و کرم ها و تمامی موادی را که نیاز دارند پیدا کرده و مصرف می کنند. در فصل زمستان باقیمانده مواد غذایی حاصل از آشپزخانه و مقداری دانه احتیاجات حیوان را بر طرف می کند.

یک جیره خوب برای مرغ های تخمگذار می بایستی حدود ۱۶ درصد پروتئین داشته باشد و به هیچ عنوان نمی توان این مقدار پروتئین را با مخلوط کردن غلات مختلف بدست آورد. علاوه بر پروتئین با استفاده از غلات نمی توان احتیاجات واقعی حیوان از نقطه نظر مقدار پروتئین و مواد معدنی را تامین نمود. امروزه حتی برای مغداری های کوچک نیز می بایستی از صنعت تولید خوراک مرغ که بر اساس اصول علمی و احتیاجات حیوان نسبت به تهیه دان اقدام می نماید کمک گرفت.
جوجه ها یا پولت های خریداری شده معمولا توانای ژنتیکی خوبی برای تولید تخم مرغ دارند. در این مسیر تنها با تغذیه کامل و بالانس شده می توانند در درجه اول احتیاجات نگهداری و در درجه دوم نیاز پروسه تولید خود را بر طرف نمایند. ولی زمانی که مواد غذایی از نقطه نظر کمی یا کیفی ناکافی باشند حیوان در مرحله اول نیاز خود را رفع خواهد نمود. پس از آن هر چه مواد مغذی باقی بماند صرف تولید می کند و چون در این مسیر مواد ناکافی هستند تولید تخم مرغ پایین تر از حد استاندارد و کمتر از توانائی ذاتی حیوان خواهد بود. در حقیقت خوراک بسیار ارزان و کم مایه و غیر متوازن تولید تخم مرغ را کاهش می دهد. بطوریکه با استفاده از آن مرغ تخمگذار پر تولید در کنار مرغ کم تولید تخمگذاری می نماید.

غذای مرغ چیست؟

غذای مرغ میتواند طیف وسیعی از انواع غلات و دانه ها، کنجاله ها، میوه ها، حشرات و انواع مواد معدنی و مغذی باشد. آنها حتی گوشت نیز می خورند. دان آماده مرغ نیز توسط کارخانه های مختلف به صورت فرموله شده تولید میشود که تمامی مواد غذایی مورد نیاز مرغ ها را در بر میگیرد.

چه غذاهایی برای تغذیه مرغ مضر است؟

خوراکی هایی که نمی توان با آن مرغ را تغذیه کنید، شامل لوبیا و عدس خشک و خام، مواد غذایی کپک زده و فاسد شده، آووکادو، سیب زمینی سبز، گوجه فرنگی نارس و سبز، شکلات، برنج نپخته، نمک زیاد و غذاهای بیش از حد شور می باشد.

در روز چند بار به مرغ غذا بدهیم؟

یک مرغ بالغ روزانه ۱۱۰ گرم غذا مصرف میکند. لذا با توجه به شیوه تغذیه باید حجم غذای مورد نیاز روزانه او را تأمین کنید. برای این منظور به اندازه کافی در داخل دانخوری، دان قرار دهید. مرغ ها در صورت لزوم از آن خواهند خورد.

غذای مرغ در تابستان

در فصل تابستان به دلیل گرم شدن هوا، مرغ ها بیشتر از همیشه در معرض استرس گرمایی قرار میگیرند. به همین دلیل در فصل تابستان ضریب تبدیل غذا در مرغ ها افزایش پیدا میکند. برای جلوگیری از استرس گرمایی طیور علاوه بر کنترل دمای محیط باید روش تغذیه ای نیز تغییر پیدا کند. در فصل تابستان باید دانه هایی که طبع شان سرد است جایگزین دانه های گرم شوند. گندم یکی از پایه های اصلی دان مرغ در کشور ما می باشد. اما طبع گندم گرم بوده و میتواند در فصل گرم به استرس گرمایی مرغ ها دامن بزند. لذا در فصل گرم میتوان گندم جیره را کاهش داد و جو را جایگزین گندم نمود.

افزایش انرژی جیره

در تهیه جیره مرغ ها برای تأمین انرژی معمولا از روغن ها و چربی ها استفاده میشود. در فصل های گرم میتوان به میزان ۱۰ لی ۲۰ درصد انرژی جیره را افزایش داد. اما افزایش انرژی جیره باید متناسب با دان مصرفی طیور باشد. چراکه در روزهای گرم، خوراک مصرفی طیور کاهش پیدا میکند.

کنترل فیبر و نشاسته جیره

در تهیه دان مرغ برای تأمین فیبر مورد نیاز از فراورده های غلات همچون سبوس گندم، سبوس برنج، پوست یولاف و … استفاده میشود. اما فرایند هضم فیبر به میزان زیادی حرارت بدن را افزایش میدهد. از طرفی کمبود فیبر جیره باعث یبوست در طیور میشود. بنابراین در کاهش فیبر باید بین منابع فیبردار تعادل ایجاد شود.

استفاده از مکمل ها

برخی ترکیبات و مکمل ها (همچون ویتامین ث) میتوانند تا حدود زیادی مقاومت مرغ را در برابر استرس گرمایی افزایش دهند. اما اضافه نمودن هر نوع مکمل به جیره باید با مشورت متخصص تغذیه دام و طیور انجام گیرد. زیرا مصرف زیاد مکمل ها در طیور باعث اسیب دیدن کبد میشود.

در فصل تابستان سعی کنید در ساعات صبح به مرغ ها خوراک بدهید. تغذیه مرغ ها در گرمترین ساعات روز باعث افزایش گرمای متابولیک داخلی و استرس گرمایی میشود. لذا در ساعات گرم روزهای تابستان بهتر است خوراک مرغ قطع شود.

تأمین آب خنک نیز تا حدود زیادی به کاهش دمای بدن مرغ ها کمک میکند. لذا در روزهای گرم حتما آبخوری ها را با آب خنک پر نمایید.

غذای مرغ در زمستان

حجم غذای مصرفی مرغ ها در فصل زمستان بیشتر از تابستان می باشد. لذا باید کمی بیش تر از تغذیه تابستانی به مرغ ها در روزهای سرد زمستانی غذا بدهید. مخصوصا بیشتر مرغ ها در فصل زمستان وارد دوره تولک و پرریزی میشوند. بدن آنها برای بازیابی مجدد و آماده سازی برای تخمگذاری در فصل بهار به انرژی بیشتری نیاز دارد.

دانه ها و غذاهایی که طبع گرم دارند همچون گندم و بلغور جو دوسر برای مرغ ها در زمستان ایده آل است. همچنین مواد غذایی کربوهیدرات دار و فیبردار همچون سبوس گندم برای تغذیه مرغ در زمستان کاملا مطلوب هستند.

یکی دیگر از نکات مهم برای تغذیه مرغ ها در زمستان افزایش پروتئین جیره است. منابع پروتئین دار برای مرغ ها شامل کنجاله ها، پودر گوشت، اسید آمینه ها و … می باشد.

در فصل زمستان آبخوری ها را با آب معمولی پر نمایید ولی نباید خنک باشد. همچنین باید همشه آبخوری ها را چک کنید تا آب داخل آن دچار یخ زدگی نشود.

تغذیه مرغ محلی

در پرورش مرغ محلی و بومی نیز معمولا از دان کامل برای تغذیه آنها استفاده میشود. دان کامل از نهاده هایی نظیر ذرت، کنجاله سویا، گندم و انواع اسید آمینه ها و مکمل های تغذیه ای، مواد معدنی و برخی داروهای تشکیل میشود. در کارگاه ها و کارخانه های تولید خوراک مرغ مواد درشت را با آسیاب مرغداری خرد نموده و سپس خوراک به دست آمده توسط میکسر به خوبی هم زده میشود تا مواد مختلف به شعل متعادل پخش شوند.

تغذیه مرغ خانگی

اصولا تغذیه مرغ های خانگی بسیار کم هزینه بوده و میتوان آنها را با ضایعات غذاهای پسماند، ضایعات سبزی و میوه نیز تغذیه نمود. با این حال با اضافه نمودن برخی غلات و مواد معدنی، جیره مرغ خانگی مقوی تر خواهد شود. گندم یکی از غلات مهمی است که برای تغذیه مرغ خانگی مفید است. مرغ خانگی بیشتر کلسیم مورد نیاز خود را از طریق سنگ ریزه های موجود در خاک تأمین میکند. اما پرورش دهنده با قرار دادن پودر صدف دریایی، پودر پوسته تخم مرغ، سنگ آهک و … نیز میتواند کلسیم مورد نیاز مرغ خانگی را تأمین کند. فراموش نکنید که تخمگذاری مرغ به کلسیم وابسته است.

در صورتیکه به مرغ خانگی برنج می دهید، بهتر است که کمی سبوس گندم یا سبوس برنج هم به آن اضافه کنید. زیرا مصرف برنج در مرغ ها باعث یبوست و اسهال سفید میشود. اما این مشکل را میتوان با فیبر موجود در سبوس برطرف نمود.

بهترین غذا برای رشد سریع مرغ

تغذیه اصولی مرغ یک مبحث بسیار گسترده و کاملا تخصصی است. اساسا اضافه کردن هر نوع هورمون یا ماده مضر برای رشد سریع مرغ ها امکان پذیر نیست. اما برای تقویت بدنی جوجه ها به آنها برخی آنتی بیوتیک تزریق میکنند. در حال حاضر متخصصان تغذیه ای دام و طیور برای رشد سریع مرغ تمام مواد مغذی و مورد نیاز آنها را به صورت فرموله شده در می آورند و خوراک مرغ را با توجه به آن فرمول تهیه میکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنم نحوه تغذیه جوجه یک روزه مرغ را بخوانید.

چگونه پرورش مرغ خانگی را شروع کنیم؟

اغلب کسانی که قصد شروع پرورش مرغ بومی را دارند، از جوجه های چند روزه و یا نیمچه های آنها استفاده می کنند. اما یک روش بسیار ارزان قیمت تر نیز وجود دارد که سود نهایی شما از فروش مرغ های گوشتی را هم افزایش خواهد داد. 

کافیست تخم های نطفه دار آنها را از پرورش دهنده های معتبر تهیه کرده و با استفاده از یک دستگاه جوجه کشی خانگی و یا ساخت دستگاه جوجه کشی نسبت به جوجه کشی تخم ها اقدام کنید. پس از گذشت ۲۱ روز، جوجه هایی سالم و ارزان برای پرورش به دست خواهید آورد.