تخمگذاری شترمرغ و عوامل تأثیرگذار بر آن
چه عواملی باعث افزایش تخمگذاری شترمرغ میشود؟
شیوه نگهداری، جوجه کشی و تعداد تخمگذاری شترمرغ ها با دیگر طیور اهلی شده کاملا متفاوت است. در مقالات مختلف از وبلاگ سایت چیکن دیوایس نحوه پرورش شترمرغ و جوجه کشی از این پرنده را به شما آموزش دادیم. در این پست به طور تخصصی در مورد تخمگذاری شترمرغ و عوامل تأثیرگذار بر آن بحث شده است. خواندن این مطلب برای تمامی پرورش دهندگان شترمرغ و کسانی که به پرورش این پرنده علاقه مند هستند مفید و ضروری است.
شترمرغ ماده چه زمانی تخمگذار میشود؟
جنس ماده این پرنده اولین تخمگذاری خود را در سن ۲ الی ۲.۵ سالگی تجربه میکند. در اولین تجربه تخمگذاری، تعداد تخم های تولید شده توسط شترمرغ ماده کم بوده و معمولا بین ۱۰ الی ۲۰ عدد می باشد. در سال دوم تعداد تخمگذاری شترمرغ افزایش یافته و به تدریج شترمرغ در سال های بعد اغلب ۴۰ الی ۶۰ تخم در سال میگذارد. تعداد تخمگذاری این پرنده بستگی به شرایط نگهداری و آب و هوای محل پرورش دارد. بعنوان مثال تعداد تخمگذاری شترمرغ های اهلی در آفریقا به دلیل اب و هوای گرم و خشک آنجا حدودا ۳۰ درصد بیشتر از مناطق اروپا می باشد.
اوج تخمگذاری شترمرغ ها در سن ۷ الی ۱۱ سالگی آنها می باشد. در برخی مناطق شترمرغ ها به مدت ۶ ماه و در برخی مناطق کمتر از و یا بیشتر از ۶ ماه تخمگذاری میکنند. در ایران فصل تخمگذاری این پرنده بیشتر فصل بهار می باشد.
شترمرغ های وحشی دیرتر به سن تخمگذاری و بلوغ میرسند. به طوریکه بعضی از آنها در ۴ سالگی از نظر جنسی بالغ میشوند. اما شترمرغ های اهلی که در ایران پرورش داده میشوند در سال سوم برای تولید مثل آمادگی لازم را دارند.
جوجه کشی
در فصل تخمگذاری شترمرغ های ماده برای جوجه کشی طبیعی نیز آماده میشوند. اما جوجه کشی طبیعی این پرنده طولانی بوده و در نتیجه آن تخمگذاری شترمرغ برای مدت طولانی قطع خواهد شد. بدین منظور برای افزایش دوره تخمگذاری شترمرغ و افزایش میزان تخمگذاری آن، پرورش دهنده ها باید به موقع تخم ها را از آشیانه جمع آوری کنند. اگر در داخل آشیانه ۵ عدد تخم یا بیشتر مانده باشند، شترمرغ ماده تحریک به جوجه کشی طبیعی میشود. برای جوجه کشی شترمرغ بهتر است که از دستگاه جوجه کشی استفاده گردد. در این صورت دوره تخمگذاری این پرنده نیز طولانی تر خواهد شد. نمونه های مختلف دستگاه جوجه کشی شترمرغ را مشاهده کنید.
گروه بندی صحیح شترمرغ ها برای افزایش تخمگذاری
در فصل تخمگذاری باید شترمرغ ها به درستی گروه بندی شوند. شترمرغ ماده بر اساس غریزه طبیعی که دارد بیشتر برای جوجه کشی اقدام به تخمگذاری میکند. در مزارع پرورش شترمرغ لازم است که شترمرغ ها در دسته های چندتایی گروه بندی شوند. معمولا گروه بندی شترمرغ ها به یکی از صورت های زیر شکل میگیرد:
- دسته دوتایی شامل یک نر و یک ماده
- دسته سه تایی شامل یک نر و دو ماده
- دسته ۵ تایی شامل ۲ نر و ۳ ماده
در بیشتر مزارع دسته ۳ تایی رایج تر از دیگر گروه بندی ها می باشد. زمانیکه قصد دارید یک خانواده شترمرغ تشکیل دهید، بهتر است که اجازه دهید که شترمرغ ها خودشان جفت مد نظر خویش را انتخاب کنند. در اینصورت کمتر بین جفت ها ناسازگاری پیش خواهد امد. ناگفته نماند که اگر در یک گروه از شترمرغ ها بین نر و ماده ناسازگاری ایجاد شود، میزان تخمگذاری ماده افت پیدا میکند.
پرنده های هم سن باید با هم گروه بندی شوند. از ترکیب شترمرغ های جوان و مسن با هم خودداری کنید. این موضوع هم بر نطفه داری تخم ها اثرگذار بوده و هم بین جفت ها ناسازگاری ایجاد میکند.
درصد نطفه داری تخم ها در شترمرغ های جوانی که به تازگی بالغ شده و جفت گیری نموده اند، پایین می باشد. اما به مرور میزان نطفه داری تخم ها افزایش پیدا میکند.
تأثیر محیط پرورش
شترمرغ ها پرندگانی حساس به محیط های استرس زا هستند. یعنی محل نگهداری این پرنده باید به دور از سر و صداهای ناهنجار باشد. به همین دلیل محل احداث مزرعه پرورش شترمرغ را با فاصله زیاد از کارخانجات صنعتی، ریل و ایستگاه های قطار و جاده ها انتخاب میکنند. زیرا این پرنده در اثر صداهای بلند دچار ترس و استرس میشود. در نتیجه استرس میزان تخمگذاری و حتی درصد نطفه دار بودن تخم ها نیز به شدت کاهش پیدا میکند. لذا در فصل جفت گیری بایستی از ایجاد مزاحمت یا ترساندن شترمرغ ها به هر نحوی جلوگیری به عمل آید.
تأثیر تغذیه بر میزان تخمگذاری
شترمرغ های مولد و تخمگذار نیاز به جیره غذایی فرموله شده دارند. میزان انرژی، پروتئین و مواد معدنی موجود در غذای شترمرغ های تخمگذار بسیار مهم است. به طوریکه غذای دریافتی انها در هر کیلوگر م باید ۲۱۰۰ الی ۲۳۰۰ کیلوکالری انرژی قابل سوخت ، ۱۶ درصد پروتئین، ۱۵ الی ۱۷ درصد فیبر خام، ۱.۲ درصد کلسیم، ۰.۶ درصد فسفر و ریزمغذی های لازم را داشته باشد.
در زمان تخمگذاری، دریافت کلسیم کافی برای پوسته سازی تخم الزامی است. ولی میزان کلسیم و فسفر دریافتی شترمرغ باید با هم تناسب داشته باشند. دریافت بیش از حد کلسیم باعث مشکلات پا و ضخیم شدن پوست پرنده و کاهش جذب روی و منگنز میشود. ماده معدنی منگنز و روی برای بارور سازی تخم های شترمرغ کاملا ضروری هستند. همچنین کمبود کلسیم نیز باعث کاهش تخمگذاری شترمرغ میشود. در صورت کمبود کلسیم کیفیت تخم های نطفه دار شترمرغ نیز پایین خواهد بود. میزان مرگ و میر جوجه های حاصل از این نوع تخم های نطفه دار زیاد میباشد.
نژاد
پراکندگی و گستردگی نژاد شترمرغ همانند دیگر طیور نیست و تعداد نژادهای این پرنده انگشت شمار می باشد. اما میزان تخمگذاری نژادهای مختلف شترمرغ با هم یکی نیست. شترمرغ های وحشی تخمگذاری پایینی دارند. اما شترمرغ های اهلی شده همانند نژاد گردن آبی و گردن سایه تخمگذاری خوبی در بین نژادهای مختلف این پرنده دارند. برای شناخت نژادهای مختلف شترمرغ کلیک کنید.
جمع بندی
در این مطلب از وبلاگ سایت چیکن دیوایس میزان تخمگذاری شترمرغ و راه های افزایش تخمگذاری این پرنده را شرح دادیم. به طور مختصر گروه بندی صحیح، استفاده از جیره غذایی مقوی و کامل و دوری از استرس باعث افزایش تخمگذاری شترمرغ میشود.
