پرورش شترمرغ (تجهیزات، مجوزها ، تغذیه)
آیا قصد پرورش شترمرغ را دارید و از طریقه انجام این کار بیخبرید؟ با تجهیزات پرورش شترمرغ آشنایی ندارید؟ از میزان در آمد و سود شترمرغ اطلاعی ندارید؟ پس با ما تا انتهای این نوشته از چیکن دیوایس همراه باشید تا در این خصوص اطلاعات جامعی ارائه شود.
برای پرورش شترمرغ از کجا شروع کنیم؟
برای پرورش شترمرغ بهتر است طبق مراحل زیر پیش روید که عبارتند از :
انتخاب زمین
جهت انتخاب زمین مناسب برای اجرای پروژه، لازم است عواملی مانند دسترسی به امکانات رفاهی نظیر جاده های ارتباطی مناسب، نزدیکی به شبکه برق، منابع آب و سایر زیرساخت های ضروری مدنظر قرار گیرد. توصیه می شود زمین مورد نظر به گونه ای انتخاب شود که هزینه های آماده سازی و تامین امکانات برای سرمایه گذار به حداقل برسد.
علاوه بر این، محل انتخاب شده باید حداقل شرایط و ضوابط تعیین‌شده توسط جهاد کشاورزی را داشته باشد. برخی از این ضوابط عبارتند از:
- الف) حداقل یک کیلومتر فاصله از مراکز پرورش دام و طیور گوشتی
- ب) حداقل دو کیلومتر فاصله از مراکز نگهداری دام و طیور تخم‌گذار و مولد
- ج) حداقل دو تا سه کیلومتر فاصله از مناطق مسکونی
رعایت این استانداردها برای دریافت استعلام های مثبت و اخذ مجوزهای لازم از سازمان های مربوطه ضروری است.
پیشنهاد ویژه : برای مشاهده ی انواع دستگاه جوجه کشی شترمرغ روی لینک مقابل کلیک کنید : دستگاه جوجه کشی شترمرغ
مراحل اخذ مجوز قانونی برای پرورش شترمرغ
برای دریافت مجوز صنعتی پرورش شترمرغ، باید فرآیند اداری مشخصی را طی کرد که شامل چندین مرحله اساسی است. این مراحل به ترتیب عبارت‌اند از:
- تهیه طرح توجیهی فنی و اقتصادی
- طراحی نقشه جانمایی تاسیسات و ساختمان ها
- مراجعه به اداره امور دام شهرستان و تشکیل پرونده
- پیگیری فرایند صدور مجوز از طریق جهاد کشاورزی
انواع سیستم های مدیریتی در پرورش شترمرغ
در صنعت پرورش شترمرغ، سه روش مدیریتی اصلی وجود دارد که هر یک بسته به شرایط محیطی، منابع در دسترس و اهداف پرورش دهنده، مورد استفاده قرار می گیرند. این سیستم های مدیریتی عبارت اند از:
سیستم بسته (متمرکز)
در این روش، شترمرغ ها در محیط های کاملا کنترل شده و محدود پرورش می یابند. تغذیه آنها عمدتا بر پایه جیره های آماده و برنامه های دقیق غذایی انجام می شود.
این روش به دلیل نظارت بیشتر بر سلامت پرندگان، کنترل بهینه بر میزان خوراک مصرفی و کاهش ریسک بیماری ها، در مناطق با فضای محدود و آب و هوای نامناسب، کاربرد بیشتری دارد.
سیستم نیمه بسته (نیمه متمرکز)
این روش ترکیبی از سیستم بسته و سیستم باز است که در آن، شترمرغ ها در محیط هایی با فضای نسبتا بزرگ تر پرورش داده می شوند، اما همچنان بخش هایی از مدیریت تغذیه و نگهداری تحت کنترل مستقیم قرار دارد.
این مدل در بسیاری از کشورها، به ویژه در مناطقی که دارای شرایط آب و هوایی متغیر هستند، متداول تر است و به دلیل انعطاف پذیری بالاتر، مورد استقبال پرورش دهندگان قرار می گیرد.
سیستم باز (غیرمتمرکز)
در این روش، شترمرغ ها در مراتع وسیع و فضای طبیعی پرورش داده می شوند و بیشتر تغذیه آن ها از منابع طبیعی تأمین می شود. این سیستم بیشتر در مناطقی که دارای زمین های گسترده و پوشش گیاهی مناسب هستند، مانند برخی مناطق آفریقا، رایج است.
با این حال، در مناطقی که کنترل شرایط محیطی دشوار بوده و احتمال بروز بیماری های مختلف وجود دارد، این روش کمتر توصیه می شود.
طراحی و احداث تاسیسات مزرعه پرورش شترمرغ
برنامه ریزی صحیح برای طراحی ساختمان ها و تاسیسات مزرعه نقش کلیدی در موفقیت پرورش شترمرغ دارد. عوامل متعددی در این زمینه تاثیرگذار هستند که باید پیش از آغاز کار مورد توجه قرار گیرند.
۱. شرایط اقلیمی و محیطی
موقعیت جغرافیایی و آب و هوای منطقه، یکی از مهم ترین فاکتورها در طراحی مزرعه است. برای مثال، در مناطق سردسیری باید سالن ها به گونه ای طراحی شوند که از نور خورشید حداکثر استفاده را ببرند و در عین حال، تامین گرمایش بهینه نیز در نظر گرفته شود.
در مقابل، در مناطق گرمسیری اولویت با ایجاد سایه بان های کافی برای جلوگیری از استرس گرمایی پرندگان است.
۲. نوع و در دسترس بودن مصالح
استفاده از مصالح بومی منطقه می تواند هزینه های حمل و نقل را کاهش دهد و موجب سازگاری بیشتر سازه ها با شرایط اقلیمی شود. همچنین، بهره‌گیری از مواد مقاوم و بادوام، باعث کاهش هزینه های نگهداری و افزایش طول عمر تاسیسات خواهد شد.
۳. مدل مدیریتی مزرعه
شیوه مدیریت گله نیز در طراحی مزرعه تاثیر دارد. در سیستم های بسته، ساختمان ها و محیط نگهداری پرندگان باید کاملا کنترل شده باشند، درحالی که در سیستم های باز، طراحی باید به گونه ای باشد که امکان پرورش در فضای آزاد و چرا در مراتع وجود داشته باشد.
۴. هزینه های اجرایی و استهلاک سازه ها
ساخت و ساز در مزرعه باید به نحوی انجام شود که ضمن حفظ کیفیت، هزینه های اجرایی را به حداقل برساند. انتخاب سازه هایی با استهلاک پایین، موجب کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری در بلندمدت خواهد شد.
در مقاله پرورش شترمرغ بهتر است یا بوقلمون به خوبی ها و بدی های پرورش هر کدام از این پرنده ها پرداخته ایم.
تجهیزات مورد نیاز برای پرورش شترمرغ
تجهیزات مختلفی برای این کار مورد استفاده قرار میگیرد که عبارتند از:
- آبخوری و دانخوری
- تجهیزات گرمایشی و سرمایشی
- تجهیزات تهویه
- نصب سایه بان
- دستگاه جوجه کشی
- خاک اره برای بستر
نحوه شروع پرورش شترمرغ
شروع پرورش شترمرغ نیازمند انتخاب استراتژی مناسب برای خرید پرنده است. سه روش کلی برای این کار وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و چالش های خاص خود هستند. انتخاب بهترین روش بستگی به میزان سرمایه اولیه، سطح تجربه پرورش دهنده و اهداف تولیدی دارد.
خرید تخم نطفه دار شترمرغ و جوجه کشی
این روش کمترین هزینه اولیه را دارد، اما در عین حال نیازمند دانش کافی درباره فرآیند جوجه کشی و مدیریت جوجه های تازه متولد شده است. هزینه ها پایین تر در مقایسه با خرید جوجه یا پرنده بالغ بوده و امکان نظارت بر روند رشد و سلامت جوجه ها از ابتدا وجود دارد.
از ریسک این روش میتوان به نیاز به تجهیزات تخصصی و شرایط بهینه برای رشد جوجه ها و مدت زمان طولانی تر تا رسیدن به مرحله تولید اشاره کرد.
زمانی که تخم ها در دستگاه جوجه کشی قرار می گیرند، به طور روزانه بررسی می شوند. به جوجه ها نیز ۵ بار در روز سر بزنند و مراقب تمیزی سالن نگهداری آن ها باشند.
خرید جوجه در سنین مختلف
در این روش، جوجه هایی که سن آن ها بیشتر از یک ماه است خریداری می شوند. این گزینه به دلیل کاهش خطرات مرتبط با جوجه کشی و مراقبت های اولیه، برای بسیاری از پرورش دهندگان جذاب تر است زیرا منجر به کاهش تلفات ناشی از مشکلات جوجه کشی، نیاز کمتر به تجهیزات تخصصی در مقایسه با تخم نطفه دار، امکان انتخاب جوجه های سالم و دارای رشد مطلوب می شود.
از چالش های این روش میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- هزینه بالاتر نسبت به خرید تخم
- همچنان نیازمند دوره رشد تا رسیدن به سن تولید
- لزوم دقت در انتخاب جوجه‌های سالم از مزارع معتبر
به دلیل مفصل بودن فرایند تبدیل تخم نطفه شترمرغ به جوجه آن در مقاله ای جداگانه تحت عنوان ، آموزش جوجه کشی از شترمرغ به صورت کامل و جامع به این موضوع پرداخته شده و اطلاعات مفیدی را می توانید در آن مطالعه کنید.
خرید پرندگان بالغ و مولد
این روش مستلزم سرمایه گذاری بیشتری است اما امکان تولید فوری را فراهم می کند. پرندگان بالغ از نظر فیزیولوژیکی آماده تخمگذاری و تولید هستند و منجر به شروع سریع تولید و بازگشت سریع تر سرمایه، کاهش خطرات ناشی از جوجه کشی و رشد اولیه همچنین تضمین تولید در کوتاه ترین زمان ممکن می شود. از مشکلات این نوع پرورش میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- هزینه بالای خرید پرنده های بالغ
- ریسک ناشناخته بودن سوابق سلامت و ژنتیکی پرندگان خریداری شده
اصول تغذیه ای شترمرغ و ترکیبات خوراک آن
تغذیه مناسب یکی از مهم ترین عوامل در رشد و بهره وری شترمرغ است. خوراک این پرنده شامل دو بخش اصلی است که بخش علوفه ای شامل گیاهانی مانند یونجه و شبدر است، بسته به سن پرنده بین ۱۰ تا ۶۰ درصد جیره غذایی را تشکیل می دهد.
و بخش کنسانتره ای این قسمت شامل ترکیباتی مانند گندم، جو، ذرت، کنجاله سویا، سبوس و مواد معدنی و ویتامینه است که معمولا ۴۰ تا ۹۰ درصد از رژیم غذایی را در بر می گیرد. این بخش منبع اصلی انرژی و مواد مغذی محسوب می شود.
میزان مصرف غذای شترمرغ ها چقدر است؟
مقدار خوراک مصرفی شترمرغ با افزایش سن تغییر می کند. جوجه ها در یک ماهگی حدود ۱۲۰ تا ۲۰۰ گرم در روز غذا می خورند، در حالی که این میزان در شترمرغ های بالغ به ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم در روز میرسد.
عوامل مختلفی مانند فصل، شرایط آب و هوایی و ترکیب جیره بر میزان مصرف خوراک تاثیرگذار هستند. تنظیم نادرست جیره غذایی می تواند مشکلاتی از جمله کاهش رشد، ضعف بدنی یا چاقی مفرط را به همراه داشته باشد که بر تولید مثل و کیفیت تخم ها اثر منفی می گذارد.
بنابراین، تهیه جیره متعادل و علمی برای حفظ سلامت و بهره وری شترمرغ ضروری است. به صورت تخصصی میزان مصرف غذای شترمرغ ها در سنین مختلف به شرح جدول زیر است.
| مصرف روزانه خوراک ( کیلوگرم) | وزن بدن ( کیلوگرم) | سن ( کیلوگرم) |
| ۱۲/۰ | ۳-۷۵/۰ | ۱-۰ |
| ۳۶/۰ | ۱۵-۳ | ۱-۵/۲ |
| ۵/۱ | ۶۰-۱۵ | ۶-۵/۲ |
| ۵/۲ | ۸۰-۶۰ | ۱۱-۶ |
| ۲/۲ | ۱۰۰-۸۰ | ۱۴-۱۱ |
| ۳/۲ | ۱۰۰-۱۲۰ | ۱۴ به بالا |
| ۵/۲ | ۱۲۰ به بالا | ۳۰ به بالا |
برای دریافت اطلاعات کامل می توانید به مقاله تغذیه شترمرغ و فاکتورهای مهم در پرورش این پرنده مراجعه کنید.
هزینه پرورش شترمرغ
پرورش شترمرغ هزینه های مختلفی را به دنبال دارد که در این راستا میتوان به موارد زیر اشاره کرد که عبارتند از:
هزینه های ثابت پرورش شامل ساخت و ساز سر پناه، ساخت و ساز گردشگاه، خرید پرنده مولد، ساخت ساختمان جوجه کشی و کارگری، خرید ماشین آلات می باشد.
هزینه های جاری نیز خوراک پرندگان مولد، خوراک پرنده های کشتاری، کارگر، آب و برق و هزینه های کارشناسی و بهداشتی است.
هزینه های ثابت نیز مربوط به استهلاک تجهیزات می باشد. بسته به متراژ و نوع پرورش هزینه ها متفاوت است و نمیتواند ارقام دقیقی در این خصوص ارائه داد.
معایب پرورش شترمرغ
پرورش شترمرغ در کنار مزیت هایی کهه متواند داشته باشد شامل یکسری معایب نیز می باشد که در میان میتوان به نیاز به زمین بزرگتر، سرمایه اولیه بیشتر، بلوغ دریر هنگام، روند جوجه کشی دشوار، نمصرف تغذیه ای بالا اشاره کرد.
سخن آخر
پرورش شترمرغ یک کسب و کار پرسود و کم ریسک است که در صورت برنامه ریزی صحیح و انتخاب روش مناسب، می تواند به سود آوری بالایی منجر شود. انتخاب بین خرید تخم نطفه دار، جوجه یا پرنده بالغ باید بر اساس میزان سرمایه و سطح تجربه انجام شود. ترکیب این روش ها می تواند بهینه ترین مسیر برای ورود به این صنعت باشد. همچنین، توجه به اصول بهداشتی، ژنتیکی و مدیریتی در خرید پرندگان، نقش مهمی در موفقیت این کسب و کار ایفا می کند.
سلام
سلام در رابطه با زمین مناسب برای بیست عدد شترمرغ چقدر زمین لازم هست من فضایی به متراژ ۱۲۵۰ متر دارم ایا مناسبه ؟ برای پرورش گوشتی البته
به طور معمول، برای هر شترمرغ بالغ توی فضای آزاد، حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر مربع زمین نیازه تا فضای کافی برای حرکت و رشد رو داشته باشن
با توجه به فضای ۱۲۵۰ متر مربعی که داری، این فضا می‌تونه برای پرورش ۲۰ شترمرغ مناسب باشه
در واقع ۱۲۵۰ متر مربع می تونه حدود ۴۰ متر فضا برای هر شترمرغ فراهم کنه
آب هوای سرد مناسب برای پرورش شترمرغ هست…؟
سلام دوست عزیز
شترمرغ حیوانی بسیار مقاوم ،با قابلیت سازگاری بالا در شرایط محیطی جدیده و علی رغم اینکه زیستگاه شترمرغ مناطق گرم و حاره ای و استپی آفریقاس اما پرورشش حتی در برخی نواحی سردسیر هم انجام میشه به علاوه پرورش شترمرغ در مناطق شرجی و شمالی کشور هم رواج داره