روش ها و تکنیک های کاربردی افزایش راندمان جوجه کشی غاز

موفقیت در جوجه کشی غاز و تبدیل حداکثر تخم ها به جوجه نیازمند رعایت یک سری موارد و بروز نگه داشتن دانش جوجه کشی است. جهت کمک به افزایش راندمان جوجه کشی در پرورش غاز، قصد داریم در این مقاله آموزشی به یک سری نکات و تکنیک های مهم بپردازیم که بایستی از طرف پرورش دهنده های غاز اجرا شوند. در مقاله آموزش جوجه کشی غاز، تمام مراحل آموزش داده شده است، اما این نوشته جهت تکامل نوشته قبلی و ارائه نکات مهمتر نگارش شده است. 

چه عواملی در موفقیت جوجه کشی غاز تاثیر دارند؟

برای داشتن یک راندمان جوجه کشی بالا در پرورش غاز، باید به سه عامل مهم یعنی گله مولد، تخم نطفه دار و دستگاه جوجه کشی توجه کرد. در صورتی که به این سه مورد توجه کافی داشته باشید و تمامی نکات و استانداردهای لازمه را رعایت کنید، قطعا به بازدهی بسیار بالایی در پرورش این پرنده خواهید رسید. در ادامه توضیحات کامل تر ارائه می شود : 

الف – نکات مهم در پرورش و نگهداری گله مولد غاز 

گله مولد غاز با گله های تخم گذار یا گوشتی غاز فرق دارند و نیاز به رسیدگی و مراقبت بیشتری دارند، تا تخم های نطفه دار قوی و سالمی تولید کنند. حتما از غازهای جوان برای تولید تخم نطفه دار استفاده کنید چرا که هم رغبت و تمایل کافی برای جفت گیری دارند و هم ماده ها بینه کافی برای تولید تخم قوی دارند. 

۱- نژادهای سبک و متوسط راندمان جوجه کشی بالاتری دارند

تجربه نشان داده که غازهای سبک و متوسط وزن، راندمان و بازدهی جوجه کشی بالاتری نسبت به غازهای سنگین وزن دارند. بنابراین یکی از راه های رسیدن به راندمان بالا در جوجه کشی غاز، پرورش نژادهای سبک وزنی مانند چینی، ایتالیایی، لندز و … است. 

هم چنین غازهایی که تخم گذاری بالاتری دارند، ضریب نطفه دهی آنها بالاتر از غازهای گوشتی است، به عبارت دیگر غازهای چینی، ایتالیایی، چکی و … به عنوان غاز مولد تخم نطفه دار نیز پرورش داده می شوند. 

۲- غازهای جوان، تخم نطفه دار قوی تری تولید می کنند

تحقیقات چندین دانشمند نشان داده که با افزایش سن غازها، وزن تخم ها نیز افزایش یافته و تولید جوجه هایی بزرگتر و قوی تری را سبب می شود. اما غازهایی که بیشتر از ۵ سال سن داشته باشند، وضعیت نطفه داری تخم آنها کاهش پیدا می کند. 

بنابراین تحقیقات، غازهای ۲ ساله الی ۵ ساله تخم هایی بزرگ تر و قوی تر از غازهای یکساله تولید می کنند که جوجه متولد شده از این تخم ها نیز بزرگتر بوده و مقاومت بدنی بالاتری نیز در برابر بیماری ها و عوامل محیطی خواهد داشت. 

۳- به فصل تخم گذاری غازها توجه کنید

غازها با توجه به نژادی که دارند، معمولا در فصل های بهار، پاییز یا زمستان اقدام به جفت گیری و تخم گذاری می کنند. اما نکته مهم، آماده سازی غازها قبل از شروع فصل جفت گیری است که شامل استراحت کافی، تغذیه قوی و سالم، شرایط محیطی سالم و بهداشتی، تقویت سیستم ایمنی غازها با مولتی ویتامین و مکمل ها و… است. 

۴- تغذیه مهم ترین عامل در موفقیت جوجه کشی

تغذیه مهم ترین عامل در ترغیب غازها به جفت گیری و هم چنین ارزان ترین دارو در افزایش کیفیت نطفه تخم است. برخی از پرورش دهنده ها بدون اینکه به تغذیه اصولی غازها توجه کنند، سعی در استفاده از مولتی ویتامین ها و مکمل ها جهت افزایش کیفیت نطفه تخم ها دارند. 

غازهای مولد باید یک رژیم غذایی کامل و سرشار از پروتئین، ویتامین، کربوهیدرات، چربی، فیبر و … را داشته باشند. این مواد غذایی برای رشد کامل جنین و تولید جوجه ای قوی و مقاوم ضروری هستند. در مقاله تغذیه غاز به تمامی اطلاعات لازم در این مورد اشاره شده است. 

۵- شرایط محیطی مناسب را برای غازهای مولد فراهم کنید 

برای آماده سازی آنها جهت جفت گیری، حتما بایستی محیطی آرام و بدون استرس را فراهم کنید. رفت و آمد زیاد در محل پرورش، وجود صدای سگ و آژیر خودرو و … همگی می توانند استرس را به گله مولد غازها وارد کرده و در نتیجه سبب کاهش تمایل آنها به جفت گیری شود. 

تجربه پرورش دهنده ها نشان داده که غازها در برکه ها و استخرهای آب تمایل بیشتری به جفت گیری دارند و احتمال نطفه دار شدن تخم ها در چنین شرایطی بالاتر می رود. هم چنین برای غازهای ماده ، آشیانه ای را در کنار برکه ها فراهم کنید تا در مواقع نیاز به تخم گذاری، به این آشیانه ها پناه ببرند، کف آشیانه را با پوشال نرم یا کاه پر کنید. 

ب – نکات مهم در انتخاب و نگهداری تخم نطفه دار 

در هنگام جمع آوری تخم های نطفه دار از بستر غازها، به سالم بودن تخم ها توجه کنید. موردهای ترک دار، آلوده به فضولات و خون، بسیار بزرگ و بسیار کوچک، دایره ای و غیر معمول احتمالا به جوجه تبدیل نخواهند شد. بنابراین بهتر است مصرف خوراکی داشته باشند. 

هم چنین تخم نطفه دار باید پوسته محکمی داشته باشد، تخم های دارای پوسته نازک و نرم هیچگاه به جوجه تبدیل نخواهند شد. در چنین موردی بهتر است کلسیم جیره غازهای ماده را افزایش دهید. 

تا جای امکان از انبار کردن تخم ها خودداری کنید و آنها را به شکل تازه در داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهید، چرا که با گذشت زمان، میزان آب داخل تخم تبخیر شده و از کیفیت نطفه کاسته می شود. 

برای اینکه جوجه کشی مداومی داشته باشد و نیازی به انبار و نگهداری تخم های نطفه دار وجود نداشته باشد، بهتر است از یک دستگاه ستر و هچر همزمان یا دو دستگاه مجزا برای جوجه کشی استفاده کنید که یکی را به ستر و دیگری را به هچر اختصاص دهید. 

در صورت الزام برای نگهداری تخم ها، حتما در یک مکان خنک با محدوده دمایی ۱۵ الی ۱۸ درجه و رطوبت ۵۰ الی ۶۰ درصد نگهداری کنید تا از تبخیر آب داخل تخم جلوگیری شود. همچنین هر چهار ساعت یکبار، تخم را نیم دور چرخش دهید تا نطفه زنده بماند.

ج – نکات مهم در جوجه کشی غاز با دستگاه

در صورتی که گله مولد سالم و جوانی دارید و تخم های نطفه دار قوی و با کیفیتی نیز به دست می آورید، یقینا به موفقیت در جوجه کشی غاز خواهید رسید، اما به شرطی که از دستگاه جوجه کشی استانداردی نیز استفاده کرده باشید. 

طبیعتا کسانی که وقت و هزینه زیادی را صرف پرورش گله و تولید تخم های نطفه دار با کیفیت می کنند، حاضر به قرار دادن تخم ها در یک دستگاه جوجه کشی غیر استاندارد و دست ساز نیستند. یک ماشین جوجه کشی استاندارد باید توانایی سنجش دقیق دما و رطوبت داخل دستگاه و تامین دقیق و لحظه ای این دو را داشته باشد. هم چنین قادر به چرخش منظم و خودکار تخم و تهویه اتوماتیک هوای داخل دستگاه باشد تا سبب رشد جنین به بهترین شکل ممکن شود.

از هر دستگاه جوجه کشی کوچک یا بزرگی می توانید جهت جوجه کشی غاز استفاده کنید، اما به شرطی که دارای شانه همه کاره یا شانه مخصوص تخم غاز باشد و تمامی فرایندهای اشاره شده فوق را به نحو احسن انجام دهد. در نوشته دستگاه جوجه کشی مخصوص غاز به انواع دستگاه های مناسب برای جوجه کشی از این پرنده اشاره شده است. 

۱- دمای مناسب جوجه کشی از تخم غاز 

جوجه کشی از نژادهای مختلف غاز معمولا با دمای ۳۷.۵ الی ۳۸ درجه سانتی گراد انجام می شود، مسئله مهم نوع سنسور دستگاه جوجه کشی و دقت آن است. در صورتی که دستگاه دارای سنسور بی کیفیت و غیراستاندارد باشد، طبیعتا دمای نمایش داده شده با دمای واقعی دستگاه متفاوت بوده و در نتیجه جوجه کشی ناموفقی پشت سر خواهید گذاشت. بهترین نوع سنسور به کار رفته در دستگاه های جوجه کشی، SHT بوده است. 

۲- رطوبت تخم غاز و آب پاشی آن 

علاوه بر اینکه در جوجه کشی غاز، باید رطوبت ۶۰ الی ۷۰ درصدی را روی دستگاه تنظیم کنید، بایستی روزانه تخم ها را به کمک آب مقطر یا تصفیه شده آب پاشی کنید تا رطوبت لازم تخم ها را تامین کنید و هم چنین به خنک شدن نسبی آنها کمک کرده باشید. 

جهت تامین رطوبت دستگاه (بسته به سیستم رطوبت رسانی دستگاه) می توانید از ظرف آب، رطوبت ساز التراسونیک، بخار ساز گرم و … استفاده کنید. اما مسئله مهم در نوع آب استفاده شده است که حتما باید سختی پایینی داشته باشد تا منافذ تخم را مسدود نکند. آب مقطر یا آب تصفیه شده دو گزینه مناسب هستند. 

پس از گذشت یک هفته از پروسه جوجه کشی و بعد از انجام اولین نطفه سنجی، باید آب پاشی تخم ها را شروع کنید که نحوه انجام این کار در مقاله آب پاشی تخم غاز توضیح داده شده است. 

۳- چرخش دستی تخم ها پس از انجام آب پاشی 

بعد از انجام آب پاشی تخم ها بهتر است آنها را نیم دور بچرخانید، این کار سبب تغذیه جنین از تمامی قسمت های زرده و افزایش میزان موفقیت در هچ آن می شود. تحقیقات دانشمندان نشان داده که هر چه تخم های غاز به مقدار بیشتری چرخش داده شوند، راندمان جوجه کشی آنها بالاتر می رود. 

۴- نطفه سنجی به صورت هفتگی 

علاوه بر انجام تمامی موارد فوق، جهت شناسایی تخم های بدون نطفه از نطفه دار و خارج سازی به موقع آنها از داخل دستگاه جوجه کشی، لازم است که تخم ها را به صورت هفتگی نطفه سنجی کنید. برای این کار باید از چراغ نطفه سنج یا لامپ led قوی استفاده کنید. این کار را حتما در تاریکی انجام دهید و دمای محیط را به ۳۰ الی ۳۴ درجه برسانید تا شوک سرمایی کمتری به جنین ها وارد شود. اطلاعات کامل در مقاله آموزش نطفه سنجی قابل دستیابی است. 

سخن آخر 

در این مقاله سعی شد تا مهم ترین و کاربردی ترین نکات جهت افزایش راندمان و بازدهی جوجه کشی غاز آموزش داده شود. در صورت مطالعه دقیق این نوشته و به کارگیری نکات آن مطمئنا به هچ بالایی در جوجه کشی از این پرنده و سایر ماکیان خواهید رسید.