نکات مهم در آموزش جوجه کشی

نکات مهم در آموزش جوجه کشی

جوجه کشی از تخم های نطفه دار پرندگان یک فعالیت تخصصی است که امکان انجام آن بدون آشنایی کافی با اصطلاحات و نکات آن انجام پذیر نیست. با خواندن این مقاله می توانید اصطلاحات مهم و برخی نکات کلیدی در جوجه کشی از تخم های نطفه دار را بیاموزید.

اصطلاحات جوجه کشی

• مرغ مادر

مرغ در اینجا یک اصطلاح کلی است و برای انواع پرندگان کاربرد دارد. مرغ مادر پرنده ای است که تخم های نطفه دار را تولید می کند.

• مرغ کرچ

مرغ کرچ پرنده ماده است که بر روی تخم های نطفه دار می خوابد و المان های جوجه کشی را برای تبدیل تخم نطفه دار به جوجه را فراهم می کند.

• المان های جوجه کشی

منظور از المان های جوجه کشی دما ، رطوبت و اکسیژن هستند. دمای مطلوب برای جوجه کشی از پرندگان به صورت عمومی حدود ۳۷ درجه سانتی گراد و رطوبت مناسب نیز بین ۵۵ تا ۶۵ درصد است. این المان ها توسط مرغ مادر یا انکوباتور برای تخم نطفه دار فراهم می شود. دیگر المان مهم اکسیژن است که به صورت طبیعی توسط هوا تامین می شود.

• انکوباتور

انکوباتور ، دستگاه جوجه کشی یا ماشن جوجه درآوری وسیله ای است که شرایط لازم برای جوجه کشی از تخم های نطفه دار را شبیه سازی می کند. در واقع انکوباتور کار مرغ کرچ را انجام می دهد.

• هچ شدن جوجه ها

منظور از هچ شدن جوجه ها خارج شدن جوجه ها از تخم های نطفه دار است.

• ستر

ستر مرحله ای از جوجه کشی است که در آن جنین در داخل تخم نطفه دار در حال رشد است. مشخصه اصلی این مرحله دمای بالا ، رطوبت پایین و چرخش تخم ها است. چرخش تخم ها در این مرحله برای جلوگیری از چسبیدن نطفه یا جنین به پوسته انجام می پذیرد. این مرحله معمولا کل دوران جوجه کشی به غیر از سه روز آخر آن است. به دستگاهی که این شرایط را فراهم می کند ستر می گویند.

• هچر

هچر سه روز آخر جوجه کشی است. در این مرحله جوجه به اندازه کافی رشد کرده است و آماده خروج از تخم است. به همین دلیل در این مرحله دما کاهش و رطوبت افزایش پیدا می کند. همچنین چرخش تخم ها نیز متوقف می شود. به دستگاهی نیز که این شرایط را فراهم می کند هچر می گویند.

نکات مهم در جوجه کشی

• شستن و ضدعفونی کردن تخم های نطفه دار

با توجه به این که مخرج پرنده سرشار از آلودگی و عفونت است ، پوسته تخم نطفه دار نیز هنگام خروج از بدن مرغ مادر دارای آلودگی است. به همین دلیل باید آلودگی را از روی پوسته آن پاک کنیم.

به هیچ عنوان تخم نطفه دار را با آب نشوید. همانطور که می دانید پوسته تخم نطفه دار از آهک ساخته شده است. شستن پوسته تخم نطفه دار باعث می شود که آهک ساییده شده و جلوی روزنه های بسیار ریز پوسته تخم را بگیرد. با این کار ورود و خروج اکسیژن و دی اکسید کربن به داخل تخم نطفه دار انجام نگرفته و جنین به دلیل عدم تنفس تلف می شود.

بنابراین بهتر است آلودگی و عفونت های موجود بر روی پوسته تخم را با مسواک بردارید. ضدعفونی تخم های نطفه دار را با استفاده از مواد مناسب انجام دهید.

• نگهداری تخم های نطفه دار

تخم های نطفه دار را باید حتما به مدت یک روز پس از تخم گذاری ذخیره کرده و سپس داخل دستگاه بگذارید. ذخیره تخم های نطفه دار بیش از سه روز نیز می تواند به دلیل کهنه گی منجر به کاهش راندمان جوجه کشی شود.

تخم های نطفه دار را باید در دمای ۱۶ تا ۱۸ درجه سانتی گراد ذخیره کنید. رطوبت مناسب انبار نیز چیزی بین ۶۵ تا ۷۵ درصد است. تخم ها را می توانید به صورت عمودی ا افقی ذخیره کنید. اما حتما باید توجه داشته باشید که اگر بخواهید این کار را به صورت عمودی انجام دهید باید قسمت پهن تخم های به سمت بالا باشد. در صورت چینش افقی نیز بهتر است آن ها را به صورت زاویه دار قرار دهید به طوری که قسمت پهن اندکی به سمت بالا باشد. تخم ها را در انبار باید هر روز دو یا سه بار بچرخانید.

• جوجه کشی از تخم های نطفه دار

جوجه کشی از تخم های نطفه دار به دو صورت طبیعی و مصنوعی انجام می گیرد. در جوجه کشی طبیعی ، مرغ کرچ چند روز بر روی تخم های نطفه دار می خوابد. مدت زمان جوجه کشی از تخم های نطفه دار با توجه به نوع پرنده و نژاد آن متفاوت است. مرغ معمولا ۲۱ روز بر روی تخم های نطفه دار می خوابد.

همانطور که اشاره شد دما ، رطوبت و اکسیژن المان های جوجه کشی هستند. این المان ها توسط مرغ کرچ برای تخم های نطفه دار تامین می شود. اما در جوجه کشی مصنوعی این المان ها توسط ماشین جوجه درآوری تامین می شود. در واقع دستگاه جوجه کشی فرایند جوجه کشی طبیعی را شبیه سازی می کند.

• جوجه کشی مصنوعی چگونه انجام می پذیرد؟

در جوجه کشی مصنوعی ، انکوباتور وظیفه تامین المان ها را بر عهده دارد.

دما : تامین دما در انکوباتور ، بسته به تکنولوژی به کار رفته در آن ، با استفاده از لامپ ، المنت و یا هیتر انجام می پذیرد.

رطوبت : نوع سیستم رطوبت رسانی نیز به درجه پیشرفته بودن دستگاه جوجه کشی بستگی دارد. ظرف آب و فن ، پد سلولزی و پمپ آب ، رطوبت ساز التراسونیک و رطوبت ساز دیسکی انواع سیستم های تامین رطوبت در دستگاه های جوجه کشی هستند. البته در نسل جدید انکوباتورها از بمباران الکترونی برای تامین رطوبت استفاده می شود.

• چرخش تخم ها

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم در مرحله ستر تخم های نطفه دار چرخانده می شوند و در مرحله هچر ثابت می مانند. چرخش تخم ها در مرحله ستر با انتقال نیروی موتور به شانه ها انجام می پذیرد. راک ها تجهیزاتی هستند که وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارند.

تخم ها باید در طول شبانه روز ۴ تا ۶ بار چرخانده شوند. مرغ کرچ چرخش تخم ها را به صورت غریزی انجام می دهد.

بهترین سیستم چرخش تخم ها برای دستگاه های جوجه کشی ، سیستم چرخش ۳۶۰ درجه ای می باشد. اما چرخش تخم به صورت ۹۰ درجه ای در دستگاه های جوجه کشی متداول است.

• هچ جوجه ها

همانطور که اشاره کردیم منظور از هچ ، خارج شدن جوجه ها از تخم های نطفه دار در مراحل پایانی جوجه کشی است. در این مرحله جوجه ها که به صورت کامل رشد کرده اند در داخل تخم برای شکستن پوسته شروع به نوک زدن به آن می کنند. به همین دلیل در این مرحله رطوبت افزایش پیدا می کند.

جالب است بدانید به دلیل این که پوسته تخم پرندگانی مانند غاز ضخامت بسیار زیادی دارند ، رطوبت مورد نیاز برای هچ شدن راحت جوجه های آن ها بسیار زیاد است. به همین دلیل در جوجه کشی غاز از آب پاش نیز برای پاشیدن آب بر روی تخم ها استفاده می شود.

در مرحله هچ که جوجه ها در حال ضربه زدن به پوسته برای شکستن آن و خارج شدن از تخم هستند ، گاهی اوقات مشاهده می شود که جوجه ها انرژی کافی برای شکستن تخم ها را ندارند و باید شما به صورت دستی آن ها را کمک کنید.