آشنایی کامل با شاه باز (عقاب شاهی) همراه با تصاویر و ویدیوها
شاه باز یا عقاب شاهی پرنده ای کمیاب و حفاظت شده است که نمونه هایی از آنها در ایران نیز یافت می شوند. امروزه این عقاب به سه دسته تقسیم بندی می شوند که شامل : شاه باز شرقی، شاه باز اسپانیایی و شاه باز فرانسوی می شوند. قابل توجه است که در گذشته از این عقاب به طور گسترده ای به عنوان سمبل و نشان استفاده شده است.
در این نوشته از وبلاگ چیکن دیوایس، شما را با خصوصیات و ویژگی های عقاب شاهی آشنا خواهیم کرد و با تصاویر و ویدیو های قرار داده شده، آشنایی بیشتری با این پرنده پیدا خواهید کرد.
آشنایی با تاریخچه عقاب شاهی
تاریخچه اهلی شدن این عقاب به چندین هزار سال قبل برمی گردد برای نمونه ناپلئون بناپارت ،امپراطوری روم و امپراطوری روسیه این عقاب را به عنوان سمبل معرفی کرده بودند.
در اوایل قرن بیستم تعداد این گونه از عقاب ها در حد مطلوبی بوده است ولی به تدریج با قطع درختان که برای لانه سازی توسط این پرندگان مورد استفاده قرار می گرفت تعداد آنها کاهش یافته است. از بین رفتن جنگل های مسطح بیشترین تاثیر را در تعداد این گونه داشته است. نکته جالب توجه در مورد شاه باز های اسپانیایی این است که جنس آنها را از روی خصوصیات فیزیکی و ظاهری نمی توان تشخیص داد.
حتی این پرنده زمانی به عنوان نماد پادشاهی اتریش و مجارستان شناخته شد تا به حفظ و بقای نسل آن کمک کند، اما این اقدام نیز مانع از انقراض آن نشد.
زیستگاه و محل زندگی
عقاب های شاهی اکنون در معرض خطر هستند و به عنوان گونه محافظت شده تلقی می شوند. این پرنده تنها در منطقه ای از اروپا به نام کارپات بقای خود را حفظ کرده است. تعدادی از انها نیز در مزر اتریش و جمهوری چک زندگی می کنند که تعداد جفت های انها به کمتر از ۲۰ جفت می رسد.
شاه باز اسپانیایی در نواحی جنوب غربی اسپانیا و نیز پرتقال زندگی می کند و تا کنون به عنوان زیر گونه شاه باز ها در نظر گرفته می شد. ولی امروزه خود به عنوان یک گونه مستقل در نظر گرفته می شود. این گونه از خویشاوندان شرقی خود کوچک تر است و یک گونه مقیم به شمار می رود و مهاجرت نمی کند.
عامل اصلی انقراض عقاب های شاهی، از بین رفتن زیستگاه های آنان و نیز مسمومیت غذایی توسط شکارچیان می باشد. تخمین زده می شود که در حال حاضر حدود ۴۰۰ عدد از آنها باقی مانده باشد. شاه باز ها عموما از پرندگان مهاجر به شمار می روند و تعداد زیادی از آن ها زمستان ها را در خاورمیانه می گذرانند.
شاه باز ها در اروپای جوب شرقی و نیز آسیای مرکزی دیده می شوند. در زمستان این عقاب ها به آفریقا ،هندو چین مهاجرت می کنند. این نوع عقاب بر خلاف سایر عقاب ها که نواحی کوهستانی جنگل های باز یا نواحی بدون درخت را ترجیح می دهند لانه های خود را بر روی درختانی می سازند که توسط سایر درختان احاطه نشده باشد و از فاصله دور قابل روئیت باشد.
هنگام مهاجرت دسته های کوچکی تشکیل می دهند . این پرنده عموما برای لانه سازی و تولید مثل نواحی مرکزی و شمالی یونان را انتخاب می کند. پراکندگی جغرافیایی در ایران در فصل زمستان فراوان است، ولی به تعداد کم در نواحی شمال شرقی و جنوبی ایران زاد و ولد می کنند و اغلب مهاجر هستند.
خصوصیات و ویژگی های ظاهری شاه باز
شاه باز از نظر ظاهری بسیار شبیه به عقاب طلایی است. ولی اندکی کوچکتر از آن است. طول بدن آن بین ۷۰ الی ۹۰ سانتی متر است و فاصله دو سر بال حدود دو متر می باشد. ولی به اندازه عقاب طلایی نیرومند نیست.
وزن شاه بازها بین دو و نیم الی چهار و نیم کیلوگرم متغیر است و جزو عقاب هایی با جثه بزرگ محسوب می شوند. طبیعتا مانند سایر عقاب ها ، جنس ماده وزن بیشتر و جثه بزرگتری نسبت به ماده دارد.
عقاب شاهی هنگام پرواز، با لکه های سفید روی شانه و بال قابل شناسایی است، منقار بلند تر و بال هایی صاف تر دارد.
لانه سازی و جوجه کشی
برای ساختن لانه از شاخه های درخت استفاده می کنند و نیز یک لانه از پر و علف در کف آن قرار می دهند . در اوایل بهار پرنده ماده دو یا سه تخم می گذارد و پس از ۴۵ روز جوجه ها از تخم بیرون می آیند . اغلب اوقات فقط یکی از جوجه ها زنده می ماند. جوجه کشی این پرنده فقط به صورت طبیعی انجام می شود ولی نمونه هایی از جوجه کشی موفق با دستگاه های جوجه کشی حرفه ای به صورت مصنوعی نیز گزارش شده است، اما نیاز به مهارت و دقت بالایی دارد و حتما بایستی تخم های نطفه دار و تازه این پرنده را در اختیار داشت.
صدای عقاب شاهی
صدای ای پرنده در هنگام نمایش های جنسی شبیه کراو کراو کراو است.
تغذیه شاه باز
غذای اصلی آن خرگوش است ولی می تواند از انواع دیگر حیوانات مثل اردک ها روباه ها کلاغ ها و … نیز تغذیه کند. غذای اصلی این پرنده را نوعی سنجاب تشکیل می دهد ولی می تواند از روباه پرندگان کوچک و جوندگان نیز تغذیه کند. غذای اصلی این عقاب از پستانداران کوچک مانند موش، خرگوش، سنجاب و … است؛ اما ممکن است از پرندگان و خزندگان نیز تغذیه کند.
سخن آخر
هدف از این نوشته آگاهی شما با عقاب شاهی بود و هیچ گونه توصیه ای به پرورش آن نداریم. به دلیل خطرات و پیگردهای قانونی نگهداری عقاب شاهی در خانه ، این کار را به هیچ توصیه نمی کنیم.
