سیستم تولید مثل در مرغ

سیستم تولید مثل در مرغ

سیستم تولید مثل در مرغ :در مرغ اندام های تولید مثل به دو بخش تخمدان و اویداکت تقسیم می شود. در مرغ فقط تخمدان چپ و اویداکت فعال است اگر چه تخمدان راست در دوران جنینی وجود دارد در دوران رشد تحلیل می رود و در پرنده بالغ آثار و بقای آن وجود دارد.

تخمدان مرغ در جلوی کلیه ها قرار دارد و محکم به دیواره حفره شکمی چسبیده است. تخمدان گرچه در جوجه هچ شده خیلی کوچک به نظر می رسد اما بعدا به طور کامل رشد می کند و بزرگ می شود.

تخمدان حاوی ۱۳ تا ۱۴ هزار اجسام گرد با رنگ متمایل به زرد به نام Ova است . هر Ova به طور مجزا به عنوان یک سلول انفرادی توسط غشای زرده احاطه شده است. هر Ova را که شامل اووم و زرده است سلول های فولیکولی احاطه کده و فولیکول را تشکیل داده اند. فولیکول ها با رنگ های خونی فراوانی که در سطح آن کشیده شده تغذیه و رشد می کنند .زمانی که اووم در حال رشد است زرده نیز به آن اضافه می شود و در ده روز اندازه زرده به حدود ۳۱% وزن یک تخم مرغ معمولی می رسد.

پس از جوجه کشی و در زمان هچ جوجه ها دارای هزاران تخم بالقوه اند که هر کدام از نظر تئوری می توانند تخم گذاری شوند اما شبیه اوویست پستانداران بیشتر آنها هرگز رشد نمی کنند و به آستانه تخم گذاری نمی رسند لازم است بدانیم بعد از هچ جوجه هیچ تخم جدیدی به آن اضافه نمی شود .

دستگاه جوجه کشی اتوماتیک ایزی باتور 3
دستگاه جوجه کشی اتوماتیک ایزی باتور ۳
» دارای راندمان بالا در جوجه کشی از تخم مرغ
» مجهز به موتور گیربکس دار برای چرخش خودکار شانه ها
» تجهیز شده به سنسور SHT نسل ۳ با دقت و کیفیت بالا
قیمت : ۵,۶۰۰,۰۰۰ تومان

اندازه فولیکول های حاوی تخم ها بسیار متفاوت است و از خیلی کوچک تا نرمال یعنی به اندازه زرده یک تخم مرغ که آماده رها سازی به داخل اویداکت است می رسند.

سیستم تولید مثل در مرغ
سیستم تولید مثل در مرغ

تخمک گذاری در مرغ ها

آزاد شدن زرده از تخمدان به ایداکت را تخمک گذاری می گویند. اووم که درون ساک فولیکول است از محل یک ساختار خطی به نام استیگما پاره می شود در این بخش از ساک یا فولیکول رگ های خونی تغذیه کننده وجود ندارد.

آزاد سازی هر تخمک ۳۰ تا ۷۵ دقیقه بعد از تخم گذاری قبلی مرغ انجام می گیرد. سیستم کنترل زمان در روز اول اولاسیون کاملا شناخته شده نیست به هر حال در این رابطه سیستم عصبی و هورمون ها فاکتور های تاثیر گذار مهمی هستند.

پس از آن که زرده رشد و به اندازه مطلوب رسید خود زرده عاملی در تخمدان خواهد بود برای تحریک آزاد سازی هورمون LH . وجود این هورمون در جریان خون منجر به پارگی فولیکول و نهایتا آزاد سازی تخمک به درون اویداکت می شود.

تخمک زمانی که درون تخمدان است ابتدا به حالت ائوگونیوم اولیه است. ائوگونیوم به اووسیت اولیه با هسته کوچک و مقدار محدود سیتوپلاسم و زرده حجیم تبدیل می شود. قبل از خروج تخمک از تخمدان اولین تقسیم میوزی انجام می شود که نتیجه آن ایجاد گویچه قطبی و ائوسیت ثانویه است. ائوسیت ثانویه بعد از خروج از تخمدان به حفره عمومی بدن و سپس توسط بخش اول اویداکت یا اینفاندیبولوم جذب می شود و تقسیم میوزی دوم با نفوذ اسپرم صورت می گیرد.

آناتومی و دستگاه تولید مثل مرغدر اغلب پرندگان در حین لقاح تعداد زیادی اسپرم به داخل تخمک نفوذ می کند ولی فقط یکی از آن ها با سلول تخمک لقاح می کند و سلول تخم تشکیل می شود.

مابقی اسپرم ها به منطقه زرده وارد می شوند و پایین و اطراف سلول تخم جا می گیرند و تا مرحله بلستولاسیون در آن جا می مانند. نفوذ اسپرم ها به زرده باعث آزاد شدن آنزیم ها در منطقه سر یعنی اکروزم اسپرم و در نتیجه تخریب منطقه زرده زیر نطفه می شود. به همین دلیل حفره ای تشکیل می شود که بلاستوسل کاذبی ایجاد می کند پس از آن تقسیم سلولی در نطفه یا سلول تخم اتفاق می افتد.

چگونگی لقاح پرندگان

لقاح در پرندگان با دیگر حیوانات تفاوت زیادی دارد. پرندگان نر از جمله خروس فاقد آلت تناسلی می باشند. در حقیقت سلول های آلت تناسلی پرندگان نر به طور کامل رشد نمیکند و در نهایت فقط به صورت یک برامدگی جزئی باقی میماند که نام علمی آن پاپیلا (papilla) می باشد. محققان علت این پدیده را در اثر ژن bmp4 می دانند اما هنوز به طور قطع روشن نیست چرا سلول ها دستگاه تناسلی پرندگان نر پس از چند روز از بین میرود و رشد آن متوقف میشود. اما برخی پرنده ها همانند شترمرغ، اردک و غاز فاقد این ژن بوده و در نتیجه گونه های نر این حیوانات دارای آلت تناسلی است.

نحوه تشکیل تخم مرغ - فروشگاه چیکن دیوایسبیضه خروس

بیضه خروس ها به شکل لوبیا بوده که در مقابل ستون فقرات آنها و مقابل کلیه قرار دارد. اندازه این ارگان در خروس ها بر اساس سن و زمان سال متفاوت است. بعنوان مثال در فصل زمستان اندازه بیضه های خروس کوچکتر بوده و در فصل جفتگیری نیز کمی متورم میشوند. در پرنده هایی که پرواز میکنند، بیضه های سمت راست کوچکتر از چپ بوده تا وزن کلی پرنده کاهش یابد و پرنده مشکلی در پرواز کردن نداشته باشد. اما در خروس ها هر دو بیضه اندازه یکسانی دارند.

اسپرم های خروس در بیضه آنها تولید میشود. اسپرم های خروس نیمی از کل کروموزوم های مورد نیاز برای تولید جنین را دارا می باشد. مرغ نیم دیگر از این کروموزم ها را در تخمدان خود تأمین میکند. به طور طبیعی یک میلی متر مکعب از ترشحات جنسی خروس بین ۳ الی ۵ میلیون اسپرم دارد که این اسپرم ها سر نوک تیز و دم های طولانی دارند. در خروس ها نیز با افزیش سن، تعداد و کیفیت اسپرم ها کاهش می باید.

مرغ و خروس چگونه تولید مثل میکنند؟

غده جنسی خروس که به صورت برامدگی جزئی می باشد دقیقا در کنار مخرج این پرنده است. در حین جفت گیری مرغ و خروس، کلواک آنها با یک دیگر تماس پیدا میکند و در نتیجه اسپرم های خروس از طریق کلواک مرغ به رحم آن منتقل میشوند. پس از جفت گیری اسپرم های خروس تا چند روز میتواند در دیواره های مجرای تخمک زنده بماند و تخم ها را بارور سازند.

لقاح در پرندگان به چه صورت است؟

هنگامی که مرغ و خروس با هم جفت شدند، اسپرم های خروس از طریق کلواک به مجرای تخمک منتقل میشوند و در آنجا نگه داشته میشوند. با خروج زرده از تخمدان مرغ و ورود آن به مجرای تخم بر، اسپرم به تخمک می پیوندد و لحاق شکل میگیرد. در این زمان تقسیم سلولی حتی زمانیکه هنوز تخمک در حال شکل گیری است شروع میشود. پس از آن مراحل تولید تخم در مجرای تخم بر مرغ ها انجام میگیرد و  در نتیجه تخم مرغ نهایی به صورت نطفه دار تولید میشود.

نطفه خروس چند روز بعد تشکیل میشود؟

تشکیل اسپرم در خروس ها حدودا ۱۵ روز طول میکشد. همچنین بعد از جفت گیری به طور متوسط یک هفته زمان لازم است تا اولین تخم نطفه دار تولید شود.

پس از جفتگیری مرغ تا چند روز میتواند تخم نطفه دار بگذارد؟

بیشترین میزان باروری تخم ها ۳ الی ۴ روز پس از جفت گیری میباشد. با این حال تا دو هفته پس از جفت گیری و حتی نزدیک به یک ماه، همچنان مرغ میتواند تخم نطفه دار بگذارد. چراکه بعد از جفت گیری تعداد زیادی اسپرم در تخمدان مرغ ذخیره میشوند.

مجرای تخم بر در مرغ ها

دومین بخش دستگاه تولید مثل مرغ اویداکت است که شامل یک لوله پرپیچ و خم است و زمانی که به طور کامل رشد می کند طول آن به ۲۵ تا ۲۷ اینچ می رسد.

اویداکت به ۵ بخش تقسیم می شود که شامل اینفاندیبولوم، ماگنوم، استیموس، غده پوسته ساز و واژن است.

اولین بخش اویداکت اینفاندیولوم است که ۳ تا ۴ اینچ طول دارد و اووم آزاد شده از تخمدان را جذب می کند. اووم یا زرده ۱۵ تا ۱۸ دقیقه در اینفاندیوبولوم می ماند. اینفاندیبولوم منبع ذخیره اسپرماتوزوآ یا سلول های جنسی نر است. بنابراین عمل بارورسازی تخمک یا لقاح در آن جا صورت می گیرد.

سیستم تولید مثل در مرغ
سیستم تولید مثل در مرغ

پس از آن تخم به سمت ماگنوم حرکت نموده؛ جایی که آلبومین تشکیل میشود. سپس تخم به بخش ایستموس منتقل میشود و غشای داخلی در آنجا شکل میگیرد. پس از آن تخم مرغ به بخش غده ساز پوسته می رسد و مدت زمان زیادی در آنجا پوسته تخم مرغ شکل میگیرد. در نهایت تخم مرغ به طور کامل ساخته شده و به سمت مخرج آن هدایت میشود. برای مطالعه بیشتر در مورد تخمگذاری مرغ، مقاله آموزش تخمگذاری مرغ را مطالعه بفرمایید.

نوشته های مشابه

‫۳۰ دیدگاه ها

  1. سلام دو مرغ دارم ویک خروس مرغا تاحالا تخم نکردنه
    خروس خریدم به تازگی یکی دوباری با مرغاجفت گیری کرده میخواستم بدونم بعد از گذشت چندروز ازجفت گیریشون مرغا میتونن تخم بزارن ؟

    1. سلام پریا
      ۳-۴ روز بعد از جفت گیری شروع به تخم گذاری می کنه
      اما این بستگی به شرایط نگهداریش و تغذیه ای که بهش میدی داره
      اگه تو جیره ی غذاییش کلسیم و پروتئین کم باشه و یا بهش استرس وارد بشه
      اینطوری تخم گذاریش هم به تاخیر میفته

      1. من بهشون کاهو جو و پسماندای غذا میدم ونون خشک ونون حل شده توآب میدم چی بهشون بدم که تو تخم گذاریشون تاثیر داشته باشه

        1. سلام پریاجان
          اینا باید کلسیم کافی از جیره غذایی دریافت کنن تا تخمگذاری دچار مشکل نشه
          برای این کار میتونی از مکمل کلسیم محلول در آب یا پودری با اضافه کردن به غذا
          و یا پوسته تخم مرغ رو خوب آسیاب کنب و قاطی جیره کنی

  2. سلام مرغی خریدم ومیخواهم با خروس خودم ازش جوجه بگیرم ولی ظاهرا تا دوسه روز پیش با خروس دیگری جفت گیری کرده تا چند روز باید بگذره تا فقط نطفه خروس خودم توی تخم ها باشه؟

    1. سلام دوست عزیز
      بذار تخم بذاره اونو برش دار بعد با خروس خودت جفت گیری کنه

      1. سلام خیلی ممنون بابت پاسختون فقط تا چندتا تخم به نظرتون از اون خروس قبلی نطفه میگیرن

        1. اینجور مسائل رو نمیشه قطعی گفت دوست عزیز

  3. سلام وقت بخیر.بزرگوار بعد اولین جفت گیری از چند روز بعدش تخم‌ مرغا رو برا جوجه کشی میتونیم جمع کنیم.چون یه جایی نوشتین بعد یک هفته از جفت گیری تخم‌ مرغا نطفه دار میشن یه جاییم فرمودین بیشترین میزان باروری ۳ تا ۴ روز بعد جفت گیری

    1. سلام دوست عزیز
      همه چیز بستگی به نطفه قوی و جفت گیری صحیح داره
      ممکنه گاها جفت گیری انجام بشه و تخم ها بدون نطفه باشن

  4. سلام امکان جفت گیری بین دو خروس ممکنه چون یکی از خروس هام که حتی تاجش کوچک تر بود با اون یکی جفت کرد؟

    1. سلام دوست عزیز
      نخیر دوتا خروس باهم جفت گیری نمی کنن
      چون قلمرو طلب هستن و اگه یه جا باشن دعوا می کنن باهم

  5. سلام خسته نباشید ببخشید آیا این درسته که جوجه نر به مرغ جوجه ماده به خروس میرود

    1. سلام دوست عزیز
      من تابحال همچین چیزی نشنیدم

  6. سلام
    من یه جفت مرغ و خروس از یه نژاد دارم ، خروس کاملا بزرگ شده ولی مرغ هنوز مثل جوجه هست!
    ۵ ماهه شونه
    مشکلی ممکنه باشه؟

    1. سلام دوست عزیز
      غذا بهش چی میدی؟
      تقویتش میکنی؟
      انواع ویتامین و کلسیم لازم رو دریافت میکنه؟

  7. سلام
    آیا دما در جنسیت تخمهای تشکیلی نقش داره؟یعنی تخم در دمای مشخصی تبدیل به جنس نر با ماده میشود؟یا تصادفی است

  8. درود خسته نباشید.مثلا می‌گویند نژادی ۳۰۰ تخم در سال می‌گذارد.چندتای آن می‌تواند نطفه دار باشد؟

    1. بستگی به تعداد دفعات جفت گیری خروس ، سن خروس ، قوی بودن نطفه خروس ، تغذیه کافی و مقوی و … داره

  9. سلام من خروسی آوردم مرغامو گرفت بعد چند روز بعد خروس جدید آوردم فاصله بین خروس اولیم تا اولین تخم مرغ هام که بین این فاصله خروس جدید هم مرغ هارو گرفت ده روز بود آیا نطفه خروس جدید غالب شده و نطفه میشه یا تخم ها از خروس قبلی نطفه دار هستند؟اگه هستند تا چندتا؟!

    1. تخم ها حدودا یک هفته بعد از جفت گیری ، نطفه دار میشن
      یک هفته هم زمان میبره تا تخم های مربوط به خروس جدید نطفه دار بشن

      1. سلام و خسته نباشید ،در بال توضیح دادن که بعداز اولین جفت گیری خروس با مرغ ،بعداز ۳۰ساعت تخم ها نطفه دار میشن،شما فرمودید بعداز یک هفته ؟توضیح مختصر میدید؟ممنونم

        1. حدودا یک هفته لازمه تا نطفه دار بشه

  10. سلام من مرغم چند ماه مشکل تخم گذاری داشت وتخم نمیزاشت.بعد یه۳ ماهی مرد.وقتی کالبد گشایی کردم بهم گفتن پریتونت داشته .میخواستم بدونم این بیماری چه جوری وبه چه دلیل به وجود میاد وچه جوری میشه پیشگیری کرد که مرغ این مریضی رو نگیره

    1. سلام
      دلایل بوجود اومدن این بیماری میتونه موارد مختلفی باشه
      از شرایط نگهداری مشکل دار بودن بهداشت محیط ، عدم توجه به واکسیناسیون و تغذیه مناسب که میتونه پرنده رو در مقابل بیماری ها مقاوم کنه
      از سویی دیگه این بیماری درمان داره و با تجویز دامپزشک میشه پرنده رو نجات داد (دقت کنید که تخم حاصل در دوره ی درمان به مدت ۲ هفته نباید مصرف بشه)

  11. سلام بنده تعدادی مرغ بومی دارم یکی از مرغ ها تخم گرد کوچک و باریک کشیده گذاشتن علت این عارضه چیست؟

    1. اندازه تخم گذاشته شده با سن پرنده و نژاد ان رابطه مستقیم دارد
      یعنی اگر مرغ مسن باشد و یا از نزاد خاصی باشد ممکن است تخم کوچک و یا تخم غیر عادی تولید کند .
      با این حال اگر این دو مورد صدق نکند مشکل تغذیه پرنده است که به میزان کافی مواد غذایی مقوی نخورده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای اطلاع از پاسخ به نظر خود، شماره همراه را در کادر زیر وارد کنید.

دکمه بازگشت به بالا
سوالی داری کلیک کن 👋
دستگاه جوجه کشی 72 تایی آژاکس